Visie gevraagd – programma en bronnen

OCO legt ouders algemene vragen voor over het visiedocument van de schoolbesturen als:

• herkent u zich in deze uitgangspunten?
• mist u uitgangspunten?
• voldoet in uw ogen het huidige onderwijsaanbod aan de vraag?
• is er ruimte nodig voor nieuwe onderwijsaanbieders?
• heeft u verwachtingen over de wijze waarop ouders bij de verdere uitwerking betrokken worden?

Inhoud visiedocument schoolbesturen en mogelijke vragen

1. Gezamenlijke verantwoordelijkheid

De schoolbesturen in Amsterdam onderkennen hun gezamenlijke wettelijke en maatschappelijke verantwoordelijkheid voor de kwaliteit, spreiding en bereikbaarheid van het hele voortgezet onderwijs in de stad Amsterdam.

• Betekent deze visie dat de besturen zich alleen verantwoordelijk voelen om het speelveld op verantwoorde wijze te delen, of is dit een begin van nauwere samenwerking waarbij de schoolbesturen straks ook gezamenlijk aanspreekbaar zijn op de geleverde resultaten?

2. Kwaliteit van het onderwijs

Optimale kwaliteit is de essentie van het onderwijs waar de schoolbesturen voor staan en gaan. Hierbij gaat het niet alleen om formele kwaliteit zoals de onderwijsinspectie deze heeft geformuleerd met haar kwaliteitscriteria, maar ook om de gepercipieerde kwaliteit zoals ouders en leerlingen die ervaren en wensen. De schoolbesturen zijn bereid om samen concrete stappen te nemen en alle benodigde instrumenten te gebruiken om de leerlingen in Amsterdam onderwijs te bieden dat beantwoordt aan deze beide kwaliteitsambities. De schoolbesturen steunen elkaar hierbij zo mogelijk en indien gewenst.

• Wat zijn dan de opvattingen over kwaliteit van ouders waaraan de schoolbesturen zeggen te willen voldoen, extra uitdaging of juist extra ondersteuning?
• Als het gaat om de eisen van onderwijsinspectie, wat gaan de besturen doen aan de scholen met zwakke afdelingen of onvoldoende opbrengsten?
• Zijn de besturen zich bewust dat ouders bij kwaliteit niet alleen aan resultaten denken (die moeten gewoon in orde zijn) maar juist ook aan onderscheidend aanbod?

3. Positionering: aanbod en spreiding

Amsterdam kent een grote variëteit aan leerlingen, onderwijsbehoeften en -vragen. Stadsbreed dient er voor alle leerlingen een volledig en gevarieerd aanbod te zijn in alle schoolsoorten met een duidelijk zichtbare onderwijskundige profilering. De schoolbesturen streven er daarbij naar om de huidige balans tussen het aanbod in (brede) scholengemeenschappen en het categoriale aanbod te behouden. Voor het VMBO moet er zowel een beroepsgericht en vakgericht aanbod zijn, als een beroepsoriënterend aanbod. De verschillende schoolsoorten en de manieren waarop deze zijn georganiseerd hebben elk een goede functie voor de eigen doelgroepen.

Het streven naar volledigheid en variëteit mag niet ten koste gaan van de doelmatigheid. Er is voldoende volume nodig om het onderwijs verantwoord te kunnen verzorgen met behoud van kwaliteit. Het is daarom op de lange termijn wenselijk, zo niet noodzakelijk, om te sturen op een gevarieerd en kwalitatief stevig stadsbreed aanbod. Gezien de goede bereikbaarheid van de voorzieningen kunnen er dan ook tussen de stadsregio’s verschillen in aanbod bestaan. De Amsterdamse schoolbesturen bepalen in gezamenlijk overleg per stadsregio hoe dit aanbod en de spreiding ervan zich binnen de windstreken kan ontwikkelen. Zij maken daarbij in ieder geval gebruik van de meest actuele gegevens en prognoses. Nieuwe ontwikkelingen en verwachte veranderingen in het onderwijsaanbod worden daarbij tijdig gedeeld tussen de schoolbesturen.

• Als er binnen de stadsregio’s verschillen ontstaan wanneer de besturen daar hun visie uitwerken, wie bewaakt dan voor ouders dat het totaal aan voorzieningen voldoet aan de vraag?

4. Profilering: denominatie en diversiteit

Het onderwijs draagt bij aan de overdracht van kennis en cultuur en versterkt de maatschappelijke oriëntatie en cohesie. Daarom spannen de Amsterdamse schoolbesturen zich in om te komen tot een diverse leerlingpopulatie en een divers docentencorps, zodat de scholen een goede afspiegeling zijn van de samenleving. Besturen geven zelf vorm aan hun identiteit en denominatie binnen het kader van het gezamenlijke streven naar algemene toegankelijkheid van het onderwijs.

• Wat voor betekenis hechten ouders aan de identiteit van de schoolbesturen?
• Is er binnen Amsterdam (nog) behoefte aan islamitisch voortgezet onderwijs of onderwijs met een andere nog ontbrekende invulling?

5. Aansluiting met andere onderwijssectoren

Voor adequate informatie over de te verwachten instroom, ontwikkelingen in het Amsterdamse aanbod van primair onderwijs en de advisering van ouders en leerlingen ten aanzien van de schoolkeuze, zal er regelmatig overleg plaatsvinden met de sector primair onderwijs.

Een goede aansluiting van VMBO naar MBO is en blijft een dringende noodzaak, omdat vooral in deze schakel het risico van voortijdige schooluitval het grootst is. De vernieuwingen in het VBMO moeten ook ingezet worden om de aansluiting met alle vervolgonderwijs en de arbeidsmarkt verder te verbeteren.

• Wat kunnen ouders nu meegeven over deze aansluitproblematiek en hoe kunnen ze daarover structureel blijven meepraten?

Bronnen

Prognose aantal leerlingen voortgezet onderwijs, DUO, mei 2013
Voorspelling van de leerlingaantallen per onderwijsinstelling voor de komende jaren. Particuliere scholen zijn niet meegenomen in de prognoses. Op basis van deze voorspelling rekende Dichtbij uit wat dat betekent voor het (verwachte) aantal leerlingen per instelling voor de komende tien jaar: zal dat stijgen of dalen? En moet hoeveel procent? Deze informatie is overgenomen van dichtbij.nl

Druk op Amsterdamse scholen blijft toenemen
interactieve kaart dichtbij.nl
Op de door Dichtbij gemaakte kaart is een duidelijk verschil in druk op scholen in de verschillende stadsdelen te zien. Volgens de voorspellingen stijgen de leerlingaantallen in Centrum, Zuid en Oud-West,  terwijl bij de onderwijsinstellingen in Zuidoost de leerlingaantallen afnemen.

Leerlingenprognose-Zuidelijk-Noord-Holland-2012-2025
ResearchNed en QDelft in opdracht van het ministerie van OCW, mei 2012
Op basis van de deelnamecijfers en de gemeentelijke bevolkingsprognoses (basisgeneratie) is voor alle scholen/vestigingen in de regio Zuidelijk Noord-Holland (incl. Amsterdam) een leerlingenprognose gemaakt. Dit rapport staat ook bij de downloads op de website van de OSVO (vereniging schoolbesturen voortgezet onderwijs Amsterdam). De prognoses uit dit rapport dat is opgesteld in opdracht van OCW lijken op de lange termijn ruimt vierduizend leerlingen hoger uit te vallen dan de prognoses die gepubliceerd worden door DUO (zie hierboven): 48.609 leerlingen in 2025 i.p. v. 44.348 leerlingen volgens DUO.

Goedkeuring Regionaal Plan Onderwijsvoorzieningen
Dienst Uitvoering Onderwijs ministerie van OCW, 29 april 2010
Overzicht van goedgekeurde geplande voorzieningen.

De Kaarten uitgelegd, Concretisering van het Amsterdamse RPO
OSVO en DMO, 15 juni 2011
Concretisering uit 2011 van het Amsterdamse Regionaal Plan Onderwijsvoorzieningen (RPO) voor de periode 2009-2014 waarin per windstreek keuzes worden gepresenteerd die moeten leiden tot betere kwaliteit en profilering en uiteindelijk ook populariteit van scholen.

Kaarten op tafel, RPO 2009-2014
OSVO, 28-12-2009
Van april tot oktober 2009 heeft de OSVO (vereniging van Amsterdamse schoolbesturen voortgezet onderwijs) met de gemeente Amsterdam en BMC gewerkt aan het opstellen van een Regionaal Plan Onderwijsvoorzieningen. Eerst is een inventarisatie gemaakt van de bestaande voorzieningen en wensen van de schoolbesturen. Daarna is de basis gelegd voor een gemeenschappelijke visie op de toekomstige onderwijsvoorzieningen in Amsterdam. In dit document worden de visie en de wettelijk voorgeschreven elementen van een Regionaal Plan Onderwijsvoorzieningen (RPO) samengevoegd.

Segregatie in het Voortgezet Onderwijs
Factsheet 4, O+S, juni 2010
Factsheet van het Bureau voor Onderzoek en Statistiek van de Gemeente Amsterdam (O+S), met gegevens uit de leerlingentelling van 31 oktober 2008. Dit onderzoekt laat zien dat (in 2008) allochtone jongeren vooral in het eigen stadsdeel naar school gaan en autochtone jongeren veel vaker vanuit omringende stadsdelen de reis maken naar stadsdeel Zuid. Misschien heeft het recente succes van enkele populaire scholen ‘buiten de ring’ (Hyperion Lyceum, Caland Lyceum en IJburg College) deze trend afgezwakt.

De Staat van de Stad Amsterdam VII
hoofdstuk 4 Participatie in onderwijs, O+S, september 2013
In het schooljaar 2012/’13 zitten op de 208 Amsterdamse basisscholen 60.165 leerlingen. Sinds 2005/’06 stijgt het aantal basisschoolleerlingen in lijn met de bevolkingsgroei, jaarlijks ongeveer met 1%. Deze groei komt voornamelijk door een toename van leerlingen met een Nederlandse of westerse herkomst. Ten opzichte van 2011/’12 is in 2012/’13 het aantal gestegen met 498 leerlingen, ongeveer 20 extra schoolklassen. Van de 36.968 leerlingen op de 64 Amsterdamse middelbare scholen komt 15% van de leerlingen van buiten de stad.

Brugklassen Amsterdam
infographic van Islands for Meaning voor OCO
Welke scholen bieden welke soort brugklassen?

Vmbo-brugklassen van Amsterdam
infographic van Islands for Meaning voor OCO
Wat zijn de grote vmbo-scholen en wat zijn de kleintjes? Welke zijn puur vmbo? Waar zijn de combi-klassen? En op welke scholen wordt ook ander onderwijs gegeven?

Amsterdamse scholen per bestuur
infographic van Islands for Meaning voor OCO
Hoe zijn de scholen per schoolbestuur over de stad verspreid?

Schoolinfo op website OCO met volgens inspectie, per juni 2014, zwakke afdelingen:

• Cheider, vmbo-t, havo en vwo (SJK Cheider)
• Christelijke Scholengemeenschap Buitenveldert, vwo (Ceder)
• IJburg College, havo (SSvABVOIJ)
• IVKO, havo (MSA)
• Hervormd Lyceum West, vwo (Ceder)
• Mediacollege Amsterdam, vmbo-g (Ma)
• Meridiaan College, vmbo-(g)-t (ZAAM)
• Montessori College Oost, vmbo-b-k-(g)-t (MSA)
• Mundus College, vmbo-k-(g)-t (Esprit)
• De nieuwe Havo (vmlg Bredero Lyceum), havo, (VovA)
• Pieter Nieuwland College, vwo (ZAAM)