Naar gezonde schoolmaaltijden in Nederland

Schoollunch vandaag de dag

Boterhammen met hagelslag van thuis belanden vaak in de prullenbak. Leerlingen krijgen ook vaak geld mee van thuis, waarmee ze snoep, chips of frisdrank kopen bij de supermarkt om de hoek van de school. Het is voor Nederlandse leerlingen niet eenvoudig om elke dag een gezonde schoollunch te eten, laat staan twee stuks fruit en een flesje water. Het lukt veel ouders niet om hun kind dagelijks een lekkere, gezonde lunch mee te geven naar school. Dit kan komen door een gebrek aan tijd, geld of kennis over gezonde voeding.

Pilots

Ouders kunnen iets veranderen aan de eetcultuur op Nederlandse scholen. Doris Voss, een ouder die besefte dat de overblijf op de school van haar kind beter kon, introduceerde in 2006 Tijd voor Eten, met als doel gezamenlijke, lekkere, gezonde en groenterijke maaltijden te realiseren tussen de middag op school. Van 2006 tot 2009 zijn er pilots uitgevoerd op Amsterdamse basisscholen. Een cateraar verzorgde de maaltijden en kookte met verse producten uit de buurt. Leerlingen aten samen aan gedekte tafels in een kantine waar het gezellig was gemaakt. Uit deze pilots bleek dat leerlingen enthousiast waren en het eten lekker vonden. Voss: ‘’Ook ouders vinden het een mooie invulling van de lunch op school. Hun kind krijgt ’s middags een goedgevulde, gezonde maaltijd, waardoor ze minder zeuren om snoep en minder moe zijn als ze thuiskomen.’’ Er was veel belangstelling vanuit scholen en ouders, maar de middelen om direct van start te gaan ontbraken vaak.

Tussendoortjes

Volgens Voss zijn er verschillende redenen waarom het moeilijk is om in Nederland de gewoonten rond eten op school te veranderen is. “Ouders worden vaak gezien als de enige verantwoordelijke voor een gezond eetpatroon van hun kind. Scholen informeren ouders vaak alleen maar over aanpassingen in het traktatie- en tussendoortjesbeleid, door alleen gezond traktaties toe te staan. Er bestaat geen tot weinig beleid gericht op gezonde schoollunches.’’ Daarnaast ontbreekt het in scholen ook vaak aan een keuken. In verband met hygiëne en brandveiligheidsvoorschriften moet een keuken aan strenge veiligheidseisen en voorwaarden voldoen. Ook ontbreekt op veel Nederlandse scholen het besef van het belang van het sociale aspect van eten. Samen aan tafel gaan en met aandacht en plezier eten, krijgt nog te weinig aandacht. Leerlingen eten vaak onderweg of op de fiets naar school zonder te weten wat ze daadwerkelijk in hun mond stoppen.

Mentaliteitsverandering en financiering

Volgens Voss moet de schoollunch onderdeel worden van de schoolbegroting (net zoals het kopieerpapier). Voss: “Scholen en ouders moeten dit samen doen. Scholen kunnen niet alles alleen betalen. Het moet normaal worden dat ouders een kleine financiële bijdrage leveren aan een gezonde lunch voor hun kind op school, zoals bij kinderdagverblijven al het geval is.’’ Veel ouders voeren thuis strijd om hun kind gezond te laten eten. Als leerlingen samen aan tafel gezond eten en merken dat hun leeftijdsgenoten iets graag lusten, zullen ze het zelf ook sneller proberen. Ook blijkt dat maaltijden bereid door een echte chef-kok een school kosten kan besparen. Een chef weet groente lekker te bereiden, aantrekkelijk te presenteren op het bord en voedsel efficiënt te gebruiken. Het initiatief moet vanuit scholen en ouders komen. Daar moet het enthousiasme liggen om te samen te werken en aan de slag te gaan met gezonder en beter eten tussen de middag op school.