Voor welke leerlingen zijn er aanpassingen van het eindexamen mogelijk?

Welke leerlingen komen in aanmerking voor een aanpassing van het eindexamen

Leerlingen met een beperking, stoornis of handicap kunnen een aanpassing van het eindexamen aanvragen. De Wet Gelijke Behandeling schrijft namelijk voor dat scholen verplicht zijn om leerlingen gelijk te behandelen en daarmee gelijke kansen te bieden. En anders dan de naam van de wet doet vermoeden betekent een gelijke behandeling van leerlingen soms juist ongelijk behandelen. Bijvoorbeeld in de vorm van een aangepast eindexamen voor leerlingen met een beperking, aandoening of stoornis.

In de wet staat echter niet duidelijk omschreven welke leerlingen in welke situaties in aanmerking komen voor aanpassingen. Dit levert soms onduidelijkheid op. Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) publiceert daarom jaarlijks een brochure met gedetailleerde informatie over de toegestane hulpmiddelen bij examens en geeft richting aan de mogelijkheden voor aanpassingen. Het doel van de brochure is om scholen ‘in de gelegenheid te stellen om te komen tot een doeltreffende aanpassing vanwege belemmeringen bij de standaard toetsing’.

Aanpassingen bij het eindexamen bij verschillende beperkingen

Er zijn bij verschillende beperkingen verschillende aanpassingen van het eindexamen mogelijk, zoals:

1. Leerlingen met een functiebeperking, zoals dyslexie, dyscalculie, ADHD of een lichamelijke beperking, hebben recht op aanpassingen bij het eindexamen. Dit kan bijvoorbeeld extra tijd zijn, een aangepaste examenruimte of het gebruik van hulpmiddelen zoals een vergrootglas, koptelefoon of laptop.
2. Leerlingen met een taalachterstand kunnen gebruik maken van een tolk of een vertaalprogramma. Ook kan er voor deze leerlingen een aangepast examen worden gemaakt, bijvoorbeeld met eenvoudiger taalgebruik.
3. Leerlingen met een hoogbegaafdheid kunnen in aanmerking komen voor versnelling, waarbij ze sneller door de stof gaan en eerder examen doen. Ook kan er voor deze leerlingen een aangepast examen worden gemaakt, bijvoorbeeld met meer uitdagende vragen.
4. Leerlingen die door persoonlijke omstandigheden, zoals ziekte of een overlijden in de familie, niet in staat zijn om het reguliere examen af te leggen, kunnen in aanmerking komen voor uitstel of een aangepast examen.

Deskundigenverklaring

Als een leerlingen een aanpassing van het eindexamen aanvraagt is er in veel gevallen een deskundigenverklaring door een werkzaam psycholoog of orthopedagoog nodig. De school vraagt dit aan. Meestal is deze verklaring al eerder afgegeven, bijvoorbeeld in het kader van dyslexie, of bij eerdere verzoeken om aanpassingen tijdens de schoolloopbaan. Soms is geen deskundigenverklaring nodig. Bijvoorbeeld als de lichamelijke beperking duidelijk herkenbaar is. Denk bijvoorbeeld aan een leerling die blind of doof is.

Geen aanpassingen van examenstof en exameneisen

De examenstof en exameneisen zijn voor alle leerlingen gelijk. Ook voor leerlingen die een aangepast eindexamen krijgen. De aanpassing is immers alleen gericht op de wijze van afname, zoals extra afnametijd of een groot lettertype. Ook voor een leerling met een verstandelijke beperking en daardoor een geringe woordenschat gelden dezelfde examenstof en exameneisen als voor ieder ander. Een aanpassing daarvan is niet toegestaan.