Zittenblijven of afstromen in het voorgezet onderwijs?

Onvoldoende schoolprestaties: zittenblijven of afstromen?

Zijn jouw schoolprestaties dit schooljaar onvoldoende om over te gaan? Dan bepaalt de school of je moet zittenblijven of afstromen naar een ander schooltype, zoals havo of vmbo-t. De overgangsnormen en regels voor doubleren en afstromen staan in de schoolgids (art. 2.92 lid 2 onder g WVO 2020).

Zittenblijven

Op de meeste scholen voor voortgezet onderwijs is het mogelijk om een keer te blijven zitten. Hierbij gelden wel vaak uitzonderingen. Zo mag je op veel scholen niet blijven zitten in de brugklas. Ook mag je vaak niet twee keer achter elkaar blijven zitten.

Meer weten over zittenblijven in het voortgezet onderwijs? Lees dan:

• ‘De regels voor zittenblijven in het voortgezet onderwijs’
• ‘Wat betekent zittenblijven of doubleren voor uw kind?’ 

Afstromen naar ander schooltype

Zijn je cijfers te laag om het jaar over te mogen doen? Of ben je al een keer blijven zitten en mag je op jouw school niet nog een keer doubleren? Dan is afstromen naar een ander schooltype vaak een optie. In dat geval ga je bijvoorbeeld van 2 havo over naar 3 vmbo-t. Wil je niet afstromen? Of zit je op een categorale school waar geen andere schooltypes zijn? Dan moet je de overstap maken naar een andere middelbare school.

Tussen Amsterdamse scholen zijn er overigens grote verschillen in de mate waarin leerlingen af- of juist opstromen. Lees meer hierover in: ‘Meer opstroom dan afstroom’.

Zittenblijven én afstromen?

Soms blijft een leerling zitten én stroomt hij af naar een ander schooltype. De leerling gaat dan bijvoorbeeld van 2 vwo naar 2 havo.

Afstromen naar examenjaar?

Op de meeste scholen is het niet mogelijk om af te stromen van 4 vwo naar 5 havo of van 3 havo naar 4 vmbo-t. Dit komt omdat leerlingen in 4 havo en 3 vmbo-t al examenonderdelen van het schoolexamen hebben afgerond.

Sommige scholen bieden wel deze mogelijkheid. De leerling volgt dan niet alleen het reguliere programma van 5 havo of 4 vmbo-t, maar haalt daarnaast ook de examenonderdelen van het vorige jaar in.

Zij-instromer? Vaak niet zittenblijven in jaar van binnenkomst

Een leerling die van school wisselt heet een zij-instromer. Veel scholen hebben de regel dat een zij-instromer in het jaar van binnenkomst niet mag blijven zitten. Zijn de schoolprestaties te laag om over te gaan? Dan moet een leerling weer van school af. Of de leerling stroomt af naar een ander schooltype. Maar dan moet de school dit schooltype wel aanbieden.

De praktijk van Amsterdam

Leerlingen die moeten afstromen, krijgen dat soms pas bij het eindrapport net voor de zomervakantie te horen. De rapportvergadering, waar het definitieve besluit wordt genomen, vindt in de laatste dagen voor de zomervakantie plaats. Het probleem is dat er dan vaak geen tijd meer is om nog een andere school te vinden.

Meestal worden de (ouders van) leerlingen met wie het op school niet goed gaat al eerder gewaarschuwd. De school geeft dan rondom Pasen aan dat een leerling aan het einde van het schooljaar zal moeten afstromen als de resultaten niet verbeteren. Maar ook dan lukt het niet altijd om een nieuwe school te vinden. Dat komt doordat de school waar de leerling naar wil overstappen pas aan het einde van het schooljaar zeker weet hoeveel plek er beschikbaar is, omdat het dan pas weet hoeveel ‘eigen’ leerlingen zijn blijven zitten. Daardoor kan het gebeuren dat een leerling op een wachtlijst uiteindelijk geen plek krijgt.

Daarnaast is er in Amsterdam ook sprake van een mismatch in vraag en aanbod in het voortgezet onderwijs. Vooral populaire scholen voor havo en vwo in Amsterdam Zuid en Centrum hebben te maken met overaanmeldingen. Het is erg lastig om als zij-instromer een plek te krijgen op een van die scholen.

Hoe vind ik een nieuwe school?

Mag je op jouw school niet zittenblijven? Of moet je afstromen naar een onderwijssoort dat jouw huidige school niet heeft? Dan is jouw school verplicht een nieuwe school voor je te vinden. De school mag jou pas verwijderen als er een nieuwe school is gevonden, omdat je volgens de wet leerplichtig bent (art. 8.15 lid 2 WVO 2020).

Wil je niet naar deze andere school? Ga dan zelf op zoek naar een school die bij jou past. De helpdesk van OCO kan je hierbij helpen. Onze medewerkers kunnen informatie geven over de verschillende middelbare scholen in Amsterdam. Je kunt ook direct naar onze scholenzoeker vo. Hier kun je scholen filteren op onder andere onderwijssoort, postcodegebied en onderwijsconcept.

Lees ook: ‘Hoe vind ik een nieuwe middelbare school in Amsterdam? Tips en informatie voor schoolwisselaars!’

Samenwerkingsverband

Ben je voor de zomervakantie nog niet aangenomen op een nieuwe school? Dan moet je dit melden bij het Samenwerkingsverband. Het Samenwerkingsverband maakt een overzicht van leerlingen die nog zonder school zitten en van de plekken die nog beschikbaar zijn. Direct na de zomervakantie gaat het samenwerkingsverband aan de slag om te helpen bij het plaatsen van deze leerlingen.De praktijk van Amsterdam