Vmbo’er kampt met vaag beroepsbeeld

Vmbo’ers hebben een slecht beeld van de economische en administratieve beroepen waarvoor ze zich laten opleiden. Meisjes in het vmbo kunnen zich een betere voorstelling maken van beroepen dan jongens. Ook vinden zij meer beroepen leuk. Van de vmbo-leerlingen twijfelt 41% over wat zij of hij later wil worden, bijna een kwart heeft nog geen enkel idee.

ECABO
Dat blijkt uit een onderzoek dat kenniscentrum beroepsonderwijs ECABO heeft uitgevoerd onder ruim 1.500 leerlingen en 41 scholen. ECABO is het ‘kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven’ voor de economisch/administratieve, ICT- en veiligheidsberoepen. De beroepensectoren die ECABO bedient, maken een groot deel uit van de arbeids- en opleidingenmarkt. In Nederland volgt een vijfde van de leerlingen in het mbo een beroepsopleiding in een ECABO-sector.

Zwak beroepsbeeld
Ruim 1.000 vierdejaars vmbo’ers die zich voorbereiden op een economische of administratieve beroepsopleiding werd gevraagd welk beroep zij het beste kenden en welke werkzaamheden bij dat beroep horen. Dit betreft functies zoals commercieel, administratief en juridisch medewerker, medewerker callcenter, personeelszaken en secretaresse. Op een schaal van 0 tot 9 behaalden ze een gemiddelde score van slechts 2,5. Onder de 500 gepeilde eerstejaars mbo’ers in dezelfde opleidingsrichtingen was het beroepsbeeld eveneens zwak. 46 Procent van deze leerlingen gaf aan onvoldoende voorlichting en begeleiding te hebben gehad.

Informatiebronnen
De leerlingen geven in het onderzoek aan open dagen op ROC’s en websites over opleidingsmogelijkheden als belangrijkste en meest nuttige informatiebronnen te beschouwen. Slechts 1 op de 9 leerlingen heeft de mbowijzer geraadpleegd, een website die de studiekeuze ondersteunt voor economische, administratieve, ict- en beveiligingsberoepen. Op grond van deze uitkomst wil ECABO het internetkanaal beter benutten voor de verspreiding van opleidingsinformatie.

Instroom arbeidsmarkt
ECABO-adviseur Hester Brenninkmeijer, betrokken bij het onderzoek: “Leerlingen met een slecht gefundeerde keuze vallen vaker dan gemiddeld uit. Dat remt de instroom op de arbeidsmarkt. Wij willen dit probleem aanpakken door vmbo-leerlingen een beter beroepsbeeld te geven. Om zo de lijn door te trekken: een betere opleidingskeuze vergroot de kans op een succesvolle opleiding. Het kan daarnaast leerlingen aantrekken die nu een negatief beeld hebben van secretarieel of bedrijfsadministratief werk.”

Extra aandacht voor vmbo-b leerlingen
ECABO wil het voorlichtingsmateriaal over de opleidingen beter onder de aandacht brengen van decanen en docenten. Daarnaast doet het kenniscentrum de aanbeveling om in de opleidingsprogramma’s meer aandacht te besteden aan de beroepspraktijk. Leerlingen uit de basisberoepsgerichte leerweg van het vmbo en de twijfelaars verdienen extra aandacht, als het gaat om voorlichting. Deze leerlingen hebben relatief de slechtste beroepsbeelden.

Keuzemotieven
Vmbo-leerlingen vinden salaris, goede baankansen en carrièremogelijkheden belangrijk bij de keuze voor een economische of administratieve vervolgopleiding. Ze hechten minder dan leerlingen uit andere richtingen aan afwisseling en uitdagend werk. Meer focus op deze aspecten in het voorlichtingsmateriaal kan het beroepsbeeld van de leerlingen verbeteren en zo het keuzeproces ondersteunen.

Betere voorlichting, minder uitval
Door intensivering van voorlichting over beroepen en opleidingen, wil ECABO ervoor zorgen dat de beroepsbeelden verbeteren en vmbo-leerlingen een beter gefundeerde keuze maken voor een vervolgopleiding. Dit moet ook leiden tot minder uitval in het middelbaar beroepsonderwijs.

Onderzoek naar bedrijfsbeeld en motivatie van instroom in ECABO-opleidingen, juni 2007