Amsterdamse vereniging van schoolbesturen OSVO vereenvoudigt lotingsregels

Geplaatst door Menno van de Koppel op 17 maart 2014

Binnenkort wordt er weer geloot op een aantal Amsterdamse scholen voor voortgezet onderwijs. Daarbij wordt een nieuwe regel gehanteerd waarbij behandeling van aanmelding en loting vereenvoudigd worden door een aantal adviezen te combineren. Dit blijkt uit een brief die de scholen ontvingen van de OSVO, de vereniging van schoolbesturen in het Amsterdamse voortgezet onderwijs. De brief is door de OSVO verzonden op 3 maart 2014 en de betreffende alinea (zie onderaan dit bericht) is deze week door de OSVO met OCO gedeeld, de rest van de brief is niet openbaar gemaakt. Als ouders die met lotingen te maken krijgen goed geïnformeerd worden over de nieuwe regel kunnen misverstanden worden voorkomen over de (geldigheid van) lotingen.

OCO adviseert ouders op scholen waar mogelijk geloot gaat woorden van tevoren duidelijkheid te vragen over de lotingsregels! 

Vereenvoudiging is ook een verandering
Voorheen werd geloot per advies, dat betekende ook dat de beschikbare capaciteit in gelijke delen werd verdeeld tussen de adviezen waarmee leerlingen op een school terecht konden. Stel dat een klas voor 30 leerlingen toegankelijk was voor leerlingen met twee soorten adviezen: een havo-advies of een havo/vwo-advies. Dan waren per advies de helft van het aantal plaatsen beschikbaar. Stal dat zich 15 leerlingen met een havo-advies aangemeld hadden en 20 met een havo/vwo-advies. Dan waren alle 15 leerlingen met een havo-advies geplaatst en 5 van de leerlingen met een havo/vwo-advies uitgeloot. Volgens de nieuwe regel worden de leerlingen met een ‘mono-advies’ havo en het daaropvolgende ‘dubbeladvies’ havo/vwo gelijk behandeld, wat betekent dat de leerlingen samen in een lotingsbakje terecht komen. In het voorbeeld lopen de leerlingen met een havo-advies nu wel kans om uitgeloot te worden. De nieuwe regel heeft geen invloed op lotingen op categorale scholen waar geen dubbeladviezen voorkomen.

Tot zover deze samenvatting, hieronder meer …

Mono-advies of dubbeladvies
Bij de overstap van de basisschool naar het voortgezet onderwijs krijgen leerlingen van groep 8 een advies mee van de basisschool over het te volgen onderwijsniveau. De adviezen die in Amsterdam gegeven kunnen worden en de regels die bij de overstap gehanteerd worden staan vermeld in de ‘kernprocedure‘. Daarin wordt onderscheid gemaakt tussen ‘mono-adviezen’ en ‘dubbeladviezen’. Een dubbeladvies is een tussenstap tussen twee onderwijsniveau’s in: tussen het mono-advies havo en het mono-advies vwo ligt bijvoorbeeld het dubbeladvies havo/vwo. Er zijn drie dubbeladviezen mogelijk: vmbo-b/k, vmbo-t/havo en havo/vwo.

Nieuw in kernprocedure 2013-2014: zelfde minimum citoscore bij mono-advies en dubbeladvies
De kernprocedure kent twee basisprincipes: een leerling mag zich maar op één school aanmelden en dat moet gebeuren op een school die het onderwijs biedt dat overeenkomt met het advies van de basisschool. De Cito-toets wordt gebruikt als een externe check op het basisschooladvies. In de kernprocedure is een lijst opgenomen met de minimum scores die gehaald moeten worden bij de verschillende adviezen, de zogenaamde citobandbreedtetabel. In de kernprocedure 2013-2014 was al als verandering doorgevoerd dat de minimum Cito-scores gelijk getrokken waren voor een mono-advies en het daarop volgende dubbeladvies, bijvoorbeeld voor havo en havo/vwo.

[caption id="attachment_11828" align="alignnone" width="445"]bovenkant_citobandbreedtetabel Bovenkant Citobandbreedtetabel uit de kernprocedure[/caption] [caption id="attachment_11826" align="alignnone" width="441"]fragment_citobandbreedtetabel_2012-2013 Fragment uit Citobandbreedtetabel  kernprocedure 2012-2013[/caption] [caption id="attachment_11825" align="alignnone" width="445"]fragment_citobandbreedtetabel_2013-2014 Fragment uit Citobandbreedtabel kernprocedure 2013-2014[/caption]

Brochure kernprocedure voor scholen
Ouders worden als hun kinderen in groep 7 en 8 van de basisschool zitten voorgelicht over de algemene principes van de kernprocedure. De Amsterdamse scholen, zowel de basisscholen als de scholen voor voortgezet onderwijs, ontvangen aan het begin van het schooljaar een brochure met de jaarlijks door de OSVO en de gemeente Amsterdam bijgestelde set regels. In de kernprocedure van 2013-2014 wordt de scholen gewezen op  gewijzigde regels rond dubbeladviezen en vereiste Cito-scores. Naar nu blijkt wordt met de ‘nieuwe behandelwijze dubbeladviezen’ ook gedoeld op een nieuwe ‘behandelwijze’ bij loting.

[caption id="attachment_11829" align="alignnone" width="444"]nieuwebehandelwijzedubbeladviezen In de kernprocedure 2013-2013 worden scholen geattendeerd op de nieuwe behandelwijze voor dubbeladviezen.[/caption]

Keuzegids VO van Gemeente Amsterdam met informatie voor ouders
In de gemeentelijke Keuzegids staat bij veel scholen als lotingsinformatie vermeld dat bij overaanmelding per advies moet worden geloot. Oorspronkelijk kon dat moeilijk anders geïnterpreteerd worden dan dat er aparte geloot zou moeten worden voor leerlingen met een mono-advies en met een dubbeladvies. Toelaatbaarheidscores voor mono-adviezen en dubbeladviezen waren dit schooljaar weliswaar aangepast in de cito-bandbreedtetabel in de Kernprocedure, maar in de Keuzegids VO was geen hint te vinden dat dit ook samenvoeging bij loting zou betekenen. Op de pagina van het Spinoza Lyceum in de Keuzegids VO staat bijvoorbeeld: “Het Spinoza Lyceum streeft naar een evenwichtige verdeling van leerlingen met een mavo-, havo- en vwo-advies. Bij overaanmelding voor een advies wordt voor dit advies geloot. De school heeft vorig jaar geloot voor mavo-, mavo/havo- en havo-advies.” Bij het Calandlyceum staat hetzelfde in verkorte vorm, deze standaardformulering wordt op de meeste scholenpagina’s in de Keuzegids gebruikt: Bij overaanmelding voor een advies wordt voor dit advies geloot.” In de uitleg in de gids voor ouders en leerlingen worden de begrippen dubbeladvies en loting wel genoemd, maar er is niets dat wijst op een samenvoeging van mono-adviezen en dubbeladviezen bij een eventuele loting.

[caption id="attachment_11833" align="alignnone" width="370"]Fragment over dubbeladviezen in de Keuzegid VO Fragment over dubbeladviezen in de Keuzegid VO[/caption] [caption id="attachment_11834" align="alignnone" width="389"]loteninkeuzegids2013-2014 Fragment over loten in de Keuzegids VO[/caption]

Bijlage kernprocedure: lotingsprotocol
Een bijlage van de kernprocedure is het zogenaamde lotingsprotocol van de OSVO, ook daarin wordt niets concreets vermeld wat houvast geeft in deze materie. Alleen enkele algemene formuleringen waarin o.a. staat dat de school de procedure voor de wijze van de loting vaststelt, dat er een wachtlijst aangelegd moet worden van uitgelote leerlingen en dat de loting plaatsvindt onder toezicht van een notaris.

Brief OSVO: dubbeladviezen bij loting in ‘dezelfde bak’ als mono-adviezen
In de brief van OSVO van 3 maart 2014 staat dat van de aangesloten schoolbesturen verwacht wordt dat zowel bij de aanmelding als bij een eventuele loting leerlingen met een mono-advies en een dubbeladvies gelijk behandeld worden. Bij aanmelding en loting worden deze dubbeladviezen samengevoegd met het onderliggende mono-advies: bijvoorbeeld havo en havo/vwo gaan bij een loting in ‘dezelfde bak’ (zie fragment brief onderaan deze pagina).

Besloten brief met door gemeente aangereikte tekst
Merkwaardig is wel dat de kernprocedure jaarlijks in overleg tussen de gemeente en de OSVO tot stand komt en dat deze verandering tot nu toe alleen gecommuniceerd werd via deze ‘besloten’ brief van de OSVO aan de leden. Al blijkt nu achteraf dat de in het begin van het schooljaar in de kernprocedure gepubliceerde opmerking over een ‘nieuwe behandelwijze dubbeladviezen’ ook  bedoeld was om bij eventuele lotingen toegepast te worden. Desgevraagd geeft de OSVO aan OCO aan dat de betreffende alinea is ‘aangereikt door DMO’. Kennelijk bestonden er toch zorgen over interpretatieverschillen die met de brief uit de wereld moesten worden geholpen. OCO heeft via een email van de OSVO het bewuste fragment ontvangen (zie onderaan dit bericht). De rest van de brief betrof andere onderwerpen en is niet openbaar gemaakt. Voor zover OCO bekend is deze verandering nog niet stedelijk gecommuniceerd naar ouders. Op de website van de gemeente is hierover (nog) niets te vinden, niet op www.amsterdam.nl/naardebrugklas en evenmin in de informatie die is verzonden aan de gemeenteraad. Mogelijk hebben afzonderlijke scholen al wel ouders individueel ingelicht. Maar er is op de diverse schoolwebsites waar loting dreigt ook geen informatie hierover te vinden. Om misverstanden rondom de aanstaande lotingen tegen te gaan brengt OCO de nieuwe regeling onder de aandacht.

Oude systeem: drie adviezen in een brugklas, dan ieder eenderde van de capaciteit
De indeling van brugklassen en verdeling van adviezen is al een aantal jaren een gevoelig onderwerp. Een paar jaar terug verminderde het St Nicolaaslyceum het aantal beschikbare plekken voor leerlingen met een (mono) havo-advies en ontstond er stevige discussie over de indeling van brugklassen en verdeling van adviezen. In het voorwoord van de Keuzegids VO 2013, ondertekend door wethouder Lodewijk Asscher en OSVO-voorzitter Marianne Heeremans, stond: “Elke school met havo/ vwo aanbod reserveert minimaal 33% van de plekken voor leerlingen met een mono- havo advies. Het St. Nicolaaslyceum en het Fons Vitae Lyceum reserveren echter maximaal 25% van hun gezamenlijke havo/vwo-aanbod voor havo-leerlingen. De vereniging OSVO en de gemeente betreuren dat deze twee scholen afwijken van de afspraak die de Amsterdamse scholen voor voortgezet onderwijs hierover hebben gemaakt.” De praktijk was dat in een havo/vwo-brugklas leerlingen terecht konden met een (mono) havo-advies, een (dubbeladvies) havo/vwo of een (mono) vwo-advies; bij loting werd eenderde van de ruimte verdeeld onder de drie adviezen. Overigens waren scholen toen ook al vrij om keuzes te maken hoe brugklassen werden samengesteld, sommige scholen kozen voor brede brugklassen waarin verschillende adviezen bij elkaar zaten, andere scholen voor aparte brugklassen per advies.

Vergelijking van een loting volgens oude en nieuwe regels
Volgens de ‘oude’ regels zou voor een klas van 30 leerlingen die toegankelijk is met zowel een (mono) havo-advies als een (dubbeladvies) havo/vwo als een (mono) vwo-advies voor alledrie de adviezen apart moeten worden geloot. Feitelijk was eenderde van de capaciteit dan gereserveerd voor ieder advies. Stel dat zich precies 10 leerlingen met een havo-advies hadden aangemeld en 20 met een havo/vwo-advies en 20 met een vwo-advies, in totaal 50 leerlingen voor 30 plaatsen. Dan waren alle 10 leerlingen met het havo- advies geplaatst en werd de helft van de leerlingen met een havo/vwo-advies en de heft van de leerlingen met een vwo-advies uitgeloot. Volgens de nieuwe behandelwijze gaan al deze leerlingen op één grote hoop en kunnen ook leerlingen met havo-advies bij de trekking pech hebben om uitgeloot te worden. Uit dit voorbeeld blijkt dat het belangrijk is dat ouders van tevoren geïnformeerd zijn over de lotingsprincipes, anders kunnen ze het gevoel hebben dat de regels veranderd zijn in het nadeel van hun kind en dat komt de acceptatie van de uitslag niet ten goede.

Scholen met dubbeladviezen waar misschien geloot moet worden
Scholen die klassen aanbieden waar leerlingen met dubbeladviezen terecht kunnen en te maken kunnen krijgen met de nieuwe lotingsregels zijn zoals het er uit ziet halverwege de eerste aanmeldronde: IJburg College, Caland 2,  Montessori Lyceum Amsterdam, Spinoza Lyceum en  St Nicolaaslyceum. Dit aantal zal vermoedelijk nog zijn toegenomen aan het einde van de eerste aanmeldronde. Overigens zijn er nu ook al scholen zonder dubbeladviezen waar waarschijnlijk geloot moet gaan worden: het Calandlyceum, het Cartesius lyceum en het Hyperion lyceum. Zie hier een overzicht van de aanmeldingen VO Amsterdam.

____________________
Het betreffende fragment uit de brief van de OSVO van 3 maart 2014:
Behandelwijze en manier van loten bij dubbeladviezen
De behandelwijze van de dubbeladviezen (vmbo-b/k, vmbo-t/h, havo/vwo) is anders dan voorgaande jaren (zie p. 48 van de Kernprocedure). De cito-bandbreedte van een dubbeladvies is gelijkgesteld aan die van het mono-advies waarvoor de leerling recht heeft op toelating. Bijvoorbeeld: een leerling met havo/vwo is toelaatbaar voor havo. Bij het bepalen van de toelaatbaarheid vallen havo en havo/vwo-leerlingen in dezelfde categorie. Als er sprake is van over aanmelding en loting, dan komen deze leerlingen, anders gezegd, in dezelfde ‘bak’. 

Meer artikelen over Blog