Wat is burgerschap in het mbo?

Wat is burgerschap?

Mbo-opleidingen focussen niet alleen op beroepskennis, maar besteden ook aandacht aan maatschappelijke kwesties, oftewel burgerschap. Dus ja, burgerschap maakt altijd deel uit van jouw mbo-opleiding.

Voorbeelden

• Klasgesprekken waarin je discussieert
• Theorie behandelen over maatschappelijke kwesties
• Deelnemen aan debatten
• Excursies buiten school
• Individuele gesprekken met docenten
• Werkstukken maken
• Trainingen volgen

Wettelijke eisen van burgerschap in het mbo

Voor alle mbo-opleidingen gelden dezelfde wettelijke eisen voor burgerschap, ongeacht welke opleiding of niveau je volgt. Dit betekent dat je leert hoe je keuzes maakt voor je eigen toekomst, begrijpt wat jouw rol is als inwoner, consument, werknemer of ondernemer, en leert omgaan met belangrijke maatschappelijke onderwerpen. Onderwerpen zoals racisme, discriminatie en gelijke kansen.

Naast deze algemene eisen zijn er specifieke onderdelen van burgerschap, waaronder:

1. Politiek en regels: Leren hoe de samenleving functioneert, respect voor regels en omgaan met dilemma’s, begrijpen waarom er gemeenteraadsverkiezingen zijn en wat rechters doen.
2. Financiën: Kennis opdoen over financiën, schulden voorkomen en leren over financiële verantwoordelijkheden, zoals het bezitten van een huis en zorgen voor een gezin.
3. Maatschappij: Waardering en respect voor andere culturen, begrip van je eigen waarden in Nederland, kennismaking met vluchtelingen en asielzoekers, en bewustzijn van spanningen in de samenleving.
4. Gezondheid: Je eigen gezondheid begrijpen, het belang van sport en beweging, en inzicht krijgen in de gevolgen van risicovol gedrag zoals roken, alcohol, onveilige seks en drugs.

Verschillende vormen van burgerschap

Scholen besteden aandacht aan burgerschap, maar de invulling ervan kan variëren. Dat is toegestaan. Elke mbo-opleiding is anders, en het mbo-onderwijs bedient jongeren en volwassenen tussen 16 en 60 jaar. Daarom kiest elke opleiding hoe zij burgerschap aanbiedt. Het is wel altijd verplicht om burgerschap te volgen

Burgerschapsagenda 

Burgerschap staat tegenwoordig steeds meer in de belangstelling, mede door ontwikkelingen zoals social media, internationalisering en de veranderende samenleving. Er was een burgerschapsagenda voor het mbo opgesteld voor de komende jaren, vastgesteld door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Maar dit burgerschapsprogramma leek niet tot zijn recht te komen. Een groep van hoogleraren, vakexperts, burgerschapexperts en docenten adviseerde in 2023 om het burgerschapsonderwijs te verbeteren. Onder andere door een doorlopende leerlijn voor burgerschap van het voortgezet onderwijs naar het mbo en hoger onderwijs.

Kennispunt Burgerschap