De overstap van voortgezet onderwijs naar hoger onderwijs (hbo en universiteit)

Voortgezet onderwijs een vooropleiding

Het voortgezet onderwijs bereidt leerlingen in principe voor op een beroepsopleiding in mbo, hbo of wo. Het hbo en wo vormen samen het hoger onderwijs. Voor leerlingen die (bijna) een havo- of vwo-diploma hebben, bestaat de mogelijkheid om na het behalen van het diploma door te stromen naar een bachelor-opleiding in het hoger onderwijs. Na de bachelor-opleiding van 3 of 4 jaar kan je een universitaire master-opleiding van 1 of 2 jaar volgen. Studenten met een hbo-bachelor volgen eerst een schakelprogramma, voordat ze kunnen starten met de master-opleiding.

Diploma een eis voor bachelor

Je wordt voor een hbo-bachelor toegelaten als je in het bezit bent van een havo-, vwo- of mbo-4-diploma. Je wordt voor een universitaire wo-bachelor toegelaten als je in het bezit bent van een vwo-diploma. Heb je wel een hbo-propedeusediploma, maar geen vwo-diploma? Dan kan je meestal doorstromen, maar geldt voor jou als aanvullende toelatingseis dat je in het bezit moet zijn van een vwo-certificaat Nederlands. De aanmelddeadline voor dit certificaat bij DUO is 31 december. Check de precieze toelatingseisen bij de instelling. Je hebt in principe dus altijd een diploma nodig om toegelaten te worden voor een bachelor.

21 jaar + zonder diploma, tóch bachelor

Heb je geen havo-, vwo-, mbo-niveau 4 of mbo-lang diploma waarmee je toelaatbaar bent tot de opleiding van je keuze? En ben je 21 jaar of ouder op 1 oktober van het jaar waarin je met een bachelor wilt starten. Doe dan mee aan het toelatingsonderzoek 21+. Rond je het onderzoek succesvol af, dan ben je alsnog toelaatbaar tot een bacheloropleiding en een associate degree. Het toelatingsonderzoek 21+ bestaat uit:

• het leesexamen (‘Nederlands lezen’ voor Nederlandstalige opleidingen en ‘English reading’ voor Engelstalige opleidingen)
• examens passend bij de opleiding van je keuze

Aan dit onderzoek zijn meestal kosten verbonden. Het kan zijn dat je voor sommige vakken een certificaat buiten de instelling moet halen, omdat de instelling hierin geen examen aanbiedt Certificaten van erkende instanties worden door de instelling geaccepteerd, zoals een certificaat van LOI, NHA, Goethe Instituut of Boswell Instituut. Vraag altijd eerst na welk certificaat je moet halen, voordat je kosten maakt.

Van mbo naar hbo

Een mbo-opleiding leidt studenten op voor een beroep. Een student kan wél doorstromen van mbo naar hbo, het hoger beroepsonderwijs. Een mbo-4 diploma geeft recht op toelating tot een bacheloropleiding aan een hbo. Meer achtergronden hierover lees je in het artikel Kan ik doorstromen van mbo naar hbo?.

Buitenlandse vooropleiding

Met een buitenlandse vooropleiding verloopt de toelating tot het hoger onderwijs op een andere manier. Wanneer de buitenlandse vooropleiding onvoldoende blijkt te zijn voor de opleiding die je wilt volgen, kun je mogelijk gebruikmaken van het toelatingsonderzoek voor 21+. Bij toelating op grond van een buitenlands diploma is een NT2-II-diploma altijd een aanvullende eis, want NT2 is de ondergrens voor toelating.

Versnelde route hbo voor vwo’ers

Als je in het bezit bent van een vwo-diploma kun je bij sommige opleidingen een versnelde route volgen. In de meeste gevallen kun je je hbo-opleiding dan in drie jaar afronden. Kijk bij de opleiding van je keuze of je in aanmerking komt voor versnelling. De opleiding selecteert soms studenten voor de versnelde route. Dit is toegestaan, mits de opleiding hiervoor regels heeft vastgesteld (art. 7.9b lid 1 en 2 WHW). Meestal wordt vanuit de opleiding aangegeven of dit mogelijk is. Je kunt het beste dezelfde studie bij verschillende instellingen vergelijken en bepalen wat voor jou het meest interessant is. Tip: weeg naast een kortere studietijd ook de reisafstand en studiebelasting mee. Je kunt ook altijd contact opnemen met een decaan of een studievoorlichter van de opleiding om dit te bespreken.