Afgeschaft: de rekentoets voortgezet onderwijs

* Sinds februari 2019 heeft de Tweede Kamer een streep gezet door de rekentoets

Rekentoets afgeschaft

In een wetsvoorstel dat op 1 juli 2020 van kracht werd, is de rekentoets in het voortgezet onderwijs met terugwerkende kracht vanaf schooljaar 2019-2020 afgeschaft. Dit was het resultaat van aanhoudende politieke discussie over het nut van de rekentoets. In januari 2019 werd een motie die opriep tot het afschaffen van de rekentoets in de Tweede Kamer aangenomen.

De rekentoets en het eindexamen

Sinds het schooljaar 2014-2015 was de rekentoets in het voortgezet onderwijs onderdeel geworden van het eindexamen. Voor het vwo telde het examen mee voor het slagen of zakken voor het eindexamen, voor havo en vmbo niet. Bij het vmbo en havo kwam het resultaat van de rekentoets wel op de cijferlijst te staan. Ook telde de rekentoets vanaf schooljaar 2016-2017 voor leerlingen in het vwo mee voor de kernvakkenregel. Dit betekende dat om te slagen, een leerling voor de vakken Nederlands, Engels, wiskunde én de rekentoets maar één vijf mocht hebben, en de rest hoger moest zijn.

Discussie over de rekentoets

Binnen de politiek en onder onderwijsprofessionals was altijd al veel discussie over het nut en de effectiviteit van de rekentoets. De discussie richtte zich op het risico dat de aandacht vooral uit zou gaan naar het ‘slagen voor de rekentoets’, maar onvoldoende naar het werkelijk verbeteren van de rekenkwaliteiten van leerlingen. Een ander discussiepunt was de werkbaarheid van de rekentoets voor leerlingen met dyslexie en dyscalculie. In februari 2017 gaf Staatssecretaris Dekker in een kamerdebat aan te zullen kijken naar een alternatief voor de rekentoets, mede naar aanleiding van kritiek van de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren. Het alternatief dat vervolgens werd voorgesteld, waarbij rekenen als apart vak op het examen zou meetellen, kon niet op steun rekenen. Uiteindelijk koos de Tweede Kamer voor het volledig afschaffen van de rekentoets.

Referentieniveaus

De rekentoets was ingevoerd naar aanleiding van het opnemen van referentieniveaus in het onderwijs voor taal en rekenen. In dit referentiekader staat wat leerlingen op welk niveau in hun schoolloopbaan moeten kunnen op het gebied van taal en rekenen. Om te toetsen of die niveaus gehaald worden voor rekenen in het voortgezet onderwijs, bestond de rekentoets. Voor rekenen zijn er twee referentieniveaus: 2F voor het vmbo en 3F voor havo en vwo.

Aanpassingen

Voor leerlingen met ernstige rekenproblemen of dyscalculie waren er aangepaste toetsen beschikbaar. Voor het vmbo was dat de 2ER toets, en voor havo en vwo was dat de 3ER toets. Deze toetsen waren niet makkelijker, maar waren gemaakt om te zorgen dat een leerling niet vastliep en wel kon laten zien wat hij kan. Als pilot was in het schooljaar 2016/2017 voor leerlingen op vmbo-bb met ernstige rekenproblemen of dyscalculie een extra aangepaste toets beschikbaar, de 2A-ER. Om in aanmerking te kunnen komen voor een aangepaste toets (2ER, 3ER of 2A-ER) was een dyscalculieverklaring nodig.
Voor andere aanpassingen, vanwege een beperking of een stoornis, zijn dezelfde regels van toepassing als bij aanpassingen voor het eindexamen.