Kinderen zitten over het algemeen tot hun achttiende op school. Een sigarettenverslaving duur veel langer. Op bijna de helft van de scholen in Nederland is roken toegestaan. Veel ouders zijn hierover verbaasd en vinden dit zorgelijk. Ouders kunnen in actie komen door het rookvrije schoolterrein op de agenda te zetten bij de schooldirectie. Een verandering doorvoeren kost tijd en energie, maar de rookvrije scholen in Nederland laten zien dat het kan. Praktische bezwaren zijn oplosbaar en ouders die de druk opvoeren, behalen resultaat.
Een rookvrij schoolterrein is er niet van de ene op de andere dag. De campagne ‘Op school steek je niks op’ van het Longfonds is gericht op ouders en scholen om samen een school rookvrij te maken. Veel scholen starten met het vormen een werkgroep waarin ouders, leerlingen en het schoolpersoneel samen de aanpak bespreken. Met een eenvoudig stappenplan wordt een rookvrij schoolterrein gerealiseerd. Eerst wordt er draagvlak gecreëerd bij de schoolleiding, het personeel en de leerlingen. Om veranderingen voor elkaar te krijgen is ondersteuning en goedkeuring van alle betrokken partijen nodig. Dit maakt de invoering en handhaving van het rookverbod ook makkelijker. Er wordt gezamenlijk besproken waarom de school rookvrij wil zijn en waarom dit verstandig is. Als de school instemt met een rookvrij schoolterrein, kunnen verschillende organisaties, zoals de GGD, de politiek en het ambtenarenapparaat, worden betrokken bij de aanpak.
Niet iedereen is het direct eens met een rookvrije school. Er zijn weerstanden onder het rokende personeel, die een alternatief zoeken waar ze mogen roken in de pauze. Leerlingen die roken komen in actie, door bijvoorbeeld handtekeningen te verzamelen. Het is belangrijk om gezamenlijk in gesprek gegaan, totdat iedereen het met elkaar eens is. Onder ouders is er vaak weinig weerstand. Een rookverbod op school kan helpen bij conflicten in de thuissituatie over het rookgedrag van hun kinderen.
Een rookverbod op school kan worden gehandhaafd door conciërges te vragen om op de rokers te letten. Als je gedrag wilt veranderen bij leerlingen, dan moet je ze in de gaten houden. Leerlingen die toch roken krijgen een simpele, maar doeltreffende straf: eerder op school komen of in de middag nablijven. In de onderbouw blijven leerlingen op het schoolterrein, wat de handhaving gemakkelijker maakt. Door continu toezicht te houden, zullen leerlingen zich sneller aan het verbod houden. In de bovenbouw mogen leerlingen in de pauze van het schoolterrein af. Daar is roken toegestaan. Dit biedt leerlingen de mogelijkheid om te roken. Scholen kunnen dit tegengaan door extra corveediensten in te zetten voor de leerlingen, die toch hebben gerookt in de pauze.
In januari 2014 startten 22 scholen in Nederland met de realisatie van een Gezond Schoolplein. De Gezonde Schoolpleinen worden mogelijk gemaakt door de ministeries Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Op een Gezond Schoolplein krijgen leerlingen de ruimte om te bewegen en te spelen in een groene en rookvrije omgeving. Het schoolplein prikkelt de fantasie en stimuleert leerlingen meer te bewegen. Door de aanleg van moestuinen leren ze over het belang van de natuur. Tussen 2014 en 2015 krijgen 70 scholen uit het po-, vo- en mbo-onderwijs een Gezond Schoolplein. Scholen die niet zijn geselecteerd kunnen zelf aan de slag.