Extra zetje vanuit medezeggenschap richting 21st century skills

Praktijkvoorbeeld

In de Stichting Openbaar Onderwijs aan de Amstel (OOadA) zijn 22 openbare basisscholen uit Centrum en Zuid verenigd. Op initiatief van de GMR gingen op het symposium ouders, leraren en directeuren van elke school samen aan de slag met de 21st century skills op hun school. Wat gaat al goed? En wat kan er nog beter? Dit praktijkvoorbeeld laat zien hoe een (gemeenschappelijke) medezeggenschapsraad :

• het initiatiefrecht gebruikt
• de eigen agenda bepaalt
• overleg bevordert om de ambities van scholen te realiseren
• bijdraagt aan onderwijsvernieuwing 

Mira Huussen en Sophie Hermanussen, respectievelijk voorzitter en secretaris van de GRM, vertellen over het ontstaan van het symposium en over de inzichten die het symposium opleverde.

Waarom een GMR-symposium?

Sophie: “Het idee voor een symposium dat door de GMR wordt georganiseerd, en waarbij alle MR-leden van de OoadA-scholen zijn uitgenodigd, is al jaren geleden bedacht door de toenmalige voorzitter en secretaris. Het is ondertussen een goed gebruik geworden en wij zetten dat graag door. Daar zijn eigenlijk meerdere redenen voor. Het belangrijkste: het is een goede mogelijkheid om meer aandacht te geven aan een thema dat ouders & leraren belangrijk vinden. Want in het reguliere vergaderschema van een GMR gaat veel tijd naar de jaarlijkse verplichtingen – de begroting, het jaarplan, etcetera – of de onderwerpen die het bestuur agendeert. Op het symposium agenderen we zelf. Vorig spraken we bijvoorbeeld over ouderparticipatie en dit jaar over de 21st century skills.”

Mira vult aan: “Het symposium is voor ons ook een manier om MR-en te stimuleren en ondersteunen. Zonder het werk van een GMR te willen bagatelliseren; uiteindelijk begint en eindigt alles op de scholen zelf! Actieve en goed functionerende medezeggenschap op de scholen is dus ontzettend belangrijk. Daarom staan de MR-en centraal op ons symposium en gebruiken wij het symposium om verbindingen te leggen binnen onze stichting. Eén van de grote voordelen van een groep is dat je samen meer weet en meer kunt. Die kracht van een groep willen we meer gebruiken. Ook in de medezeggenschap. Van elkaar leren was daarom een belangrijk uitgangspunt bij het ontwerpen van het programma.”

Je zei net dat symposium van dit jaar ging over de 21st century skills. Waarom hebben jullie voor dit onderwerp gekozen?

Sophie: “De 21st century skills in het curriculum van het basisonderwijs brengen, is één van de grootste uitdagingen waar het onderwijs momenteel voor staat. In het Strategisch Beleidsplan van OoadA is de ambitie gesteld dat in 2019 op al onze scholen sprake is van een herkenbaar, toekomstgericht en uitdagend onderwijsaanbod, waarin de 21e eeuwse vaardigheden zijn geïntegreerd. Een hele goede ambitie, maar we denken dat er nog best wat moet gebeuren willen we deze ambitie realiseren. En dat willen we absoluut. Immers, als onze kinderen over 15-20 jaar de arbeidsmarkt opkomen, dan ziet die er compleet anders uit. Een groot deel van de beroepen die we nu kennen kan dan wel eens weggevaagd zijn. Kortom, we moeten in onze kinderen de vaardigheden ontwikkelen waarmee zij waardevol en succesvol zijn in de maatschappij van overmorgen.”

Mira: “We vinden het zo belangrijk dat we de 21st century skills zelfs als jaarthema hebben opgepakt. Niet alleen geven we er in het symposium aandacht aan, we doen dat in elke GMR-vergadering. Onze intentie is om mee te denken met bestuur, directeuren en MR-en, om deze belangrijke transitie een extra zetje te geven.”

Wat was het programma voor het symposium?

Mira: “We zijn gestart met een gastspreker: Diane Janknegt van de Amsterdamse tech-onderneming Wizenoze. Wizenoze heeft een innovatieve zoekmachine ontwikkeld, waarmee kinderen op hun eigen leesniveau naar informatie kunnen zoeken op het internet. Zij bracht een stukje buitenwereld naar binnen als het gaat om de informatievaardigheden van kinderen, één van de 21ste eeuwse vaardigheden.
Daarna zijn de MR-en zelf aan de slag gegaan. We hebben elke MR gevraagd om te onderzoeken hoe hun school ervoor staat. Daarvoor gebruikten we de cirkel met de elf vaardigheden die Kennisnet en SLO hebben geformuleerd.

De opdracht was om aan te geven welke drie vaardigheden de school al sterk ontwikkeld heeft. En wat daar de succesfactoren van zijn. Maar ook vroegen we de scholen om aan te geven welke drie vaardigheden nog beter kunnen. En wat de problemen of belemmeringen zijn die daarbij worden ervaren.”

Sophie: “Het symposium was op ‘mijn’ school, De Springstok in De Pijp. Wij hadden flip-overs voorbereid, die hingen aan de muren van onze gymzaal. Iedereen ging voortvarend aan de slag. Het was leuk dat de zaal zo vol stond. De opkomst op het symposium was hoog, bijna alle scholen waren aanwezig. En het was ook erg waardevol dat er zoveel directeuren bij waren. Zo ontstonden goede gesprekken tussen leraren, ouders en directeuren over school en het onderwijs. De sfeer was écht heel positief en we hebben later nog veel enthousiaste reacties ontvangen over deze avond.”

Wat leverde de avond op?

Mira: “Ondanks het feit dat er grote verschillen zijn tussen onze scholen, was er wel een rode draad in de uitkomsten:

We zagen dat de meesten van onze scholen ontzettend sterk zijn op wat je de groep van sociale vaardigheden binnen de 21st century skills kunt noemen: samenwerken, communiceren, sociale en culturele vaardigheden.

Ik vind dit zelf één van de belangrijkste en mooiste dingen die je aan kinderen kunt meegeven, juist in het basisonderwijs. Leuk dat dit zo’n kracht is in onze groep!

Tegelijk zag je dat we op de vaardigheden die tezamen ‘Digitale geletterdheid’ worden genoemd nog tamelijk zwak zijn: de ICT-basisvaardigheden, mediawijsheid, informatievaardigheden en computational skills. Daar is werk aan de winkel voor ons!

Op het einde van de avond hingen alle flip-overs aan de wand. Scholen konden bij elkaar kijken. Het idee daarachter was dat er een uitwisseling tot stand kan komen. Als er bijvoorbeeld een school een ‘best practice’ heeft ontwikkeld op het gebied van mediawijsheid, misschien kan een andere school – die zwak is op dat gebied – daar dan aankloppen? En vice versa. We weten nog niet of dit echt zo gaat werken, maar we zouden dat eigenlijk de mooiste uitkomst van de avond vinden.”