Je kunt soms vrijstelling krijgen voor een examenvak. Bijvoorbeeld vanwege een lichamelijke beperking of doordat je een vak al eerder op dat niveau hebt afgerond (art. 2.33 lid 4 WVO 2020) en (art. 2.14 Uitvoeringsbesluit WVO 2020).
Vrijstelling voor een vak vraag je aan bij je school. De school beslist of je de vrijstelling krijgt. Zonder bevestiging heb je geen vrijstelling. De school meldt de vrijstelling aan de Inspectie van het Onderwijs.
Heb je als vwo-kandidaat al een havodiploma gehaald? Dan heb je recht op vrijstelling van de vakken van het gemeenschappelijk deel. Dit zijn de vakken maatschappijleer en culturele kunstzinnige vorming (CKV) voor atheneum (art. 2.8 lid 1 Uitvoeringsbesluit WVO 2020).
Sommige examenkandidaten volgen een vak op een hoger niveau. Bijvoorbeeld een vmbo-kandidaat die Engels op havo-niveau afrondt. Leerlingen hebben recht op vrijstelling van een vak als dat vak al eerder op een hoger niveau is afgerond (art. 2.8 lid 2 Uitvoeringsbesluit WVO 2020 en art. 2.14 Uitvoeringsbesluit WVO 2020).
Krijg je vrijstelling voor een examenvak? Dan moet je er soms wel een ander vak voor in de plaats volgen en daar examen in doen. Het vervangende vak moet even zwaar zijn als het vak waarvoor je vrijstelling krijgt. Hoe zwaar een vak is hangt af van hoeveel uren er voor dat vak staan. De school beslist daarover.
Door een lichamelijk handicap kun je (tijdelijk) niet meedoen met de gymlessen. Je kunt dan vrijstelling krijgen van het vak lichamelijke opvoeding. Je hoeft dan geen vervangend vak te volgen.
Heb je op Aruba, Curaçao of Bonaire eindexamen gedaan? Dan is je behaalde diploma automatisch erkend in Nederland. Examenresultaten en diploma’s van de BES-eilanden, bijzondere gemeentes van Nederland, zijn namelijk gelijkgesteld aan Nederlandse examenresultaten en diploma’s. Heb je op Aruba, Curaçao of Bonaire een vmbo- of havo-diploma behaald en wil je in Nederland je havo- of vwo-diploma behalen? Dan kun je één of meer vrijstellingen aanvragen (art. 3.64 lid 1d WVO 2020).
Heb je in het buitenland je diploma of een aantal examenvakken gehaald? Dan kun je de schooldirectie vragen om één of meer vrijstellingen.
Leerlingen met dyscalculie kunnen geen vrijstelling krijgen voor het examenvak wiskunde. Wiskunde is alleen op het vwo een verplicht examenvak. Heb je dyscalculie en volg je vmbo- of havo-onderwijs? Dan is het mogelijk een sector of profiel te kiezen waarin wiskunde geen verplicht examenonderdeel is. Voor leerlingen met een beperking zijn verschillende typen aanpassingen bij het eindexamen mogelijk. Heb je dyscalculie? Dan kan je voor het examenvak wiskunde aan je school vragen of je recht hebt op dertig minuten extra tijd of rekenkaarten van het CvTE.