Wat zijn de kerndoelen van speciaal (voortgezet) onderwijs?
Kerndoelen speciaal onderwijs (4-12 jaar)
Het reguliere basisonderwijs heeft kerndoelen voor zes vakgebieden: Nederlandse taal, Engelse taal, rekenen/wiskunde, oriëntatie op jezelf en de wereld, kunstzinnige oriëntatie en bewegingsonderwijs. Stichting SLO ontwikkelt deze doelen.
Het SO gebruikt deze kerndoelen ook. Maar daarnaast heeft het speciaal onderwijs ook ‘leergebiedoverstijgende kerndoelen’. Deze doelen gaan bijvoorbeeld over ‘leren leren’ en het ‘omgaan met klasgenootjes’. Ze zijn onderdeel van de extra ondersteuning die het speciaal onderwijs aan leerlingen biedt.
Kerndoelen voor zeer moeilijk lerenden en leerlingen met een ernstige meervoudige handicap
Voor zeer moeilijk lerenden en leerlingen met een ernstig meervoudige handicap zijn aangepaste kerndoelen voor de zes vakgebieden. Ook de ‘leergebiedoverstijgende kerndoelen’ zijn voor deze groep anders dan die van het reguliere basisonderwijs en het speciaal onderwijs in het algemeen.
Een voorbeeld van een kerndoel voor Nederlandse taal voor zeer moeilijk lerenden en leerlingen met een ernstig meervoudige handicap is kerndoel 10: ‘De leerlingen leren communiceren met woorden, gebaren, picto’s of andere voor hen geëigende middelen.’
Een voorbeeld van een kerndoel voor slechtziende en blinde leerlingen en leerlingen met een lichamelijke handicap (clusters 1 en 3) is kerndoel 9: ‘De leerlingen leren zich in de ruimte (binnen en buiten) oriënteren en verplaatsen’.
Kerndoelen voortgezet speciaal onderwijs (12-20 jaar)
Stichting SLO heeft ook kerndoelen ontwikkeld voor het voortgezet speciaal onderwijs (VSO). Ook hier geldt dat er twee soorten kerndoelen zijn:
- kerndoelen voor de verschillende vakgebieden die ook in het reguliere onderwijs gelden en;
- doelen voor brede vorming, waaronder de ontwikkeling van sociale, communicatieve en emotionele aspecten.
In het voortgezet speciaal onderwijs zijn er geen specifieke kerndoelen voor bewegen en sport, die in het reguliere onderwijs wel gelden.
Uitstroomprofielen: vervolgopleiding, arbeidsmarkt of dagbesteding
De kerndoelen in het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) bereiden leerlingen voor op een vervolgopleiding, de arbeidsmarkt of dagbesteding (uitstroomprofielen). Dit uitstroomprofiel staat in het ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) van een leerling. In dit plan houden leerkrachten al van jongs af aan bij wat de verwachte ontwikkeling van een leerling is en het vermoedelijke uitstroomprofiel. Het ontwikkelingsperspectief wordt jaarlijks aangepast. Ook het uitstroomprofiel staat niet vast.
Voor het voortgezet speciaal onderwijs (12-20 jaar) zijn er voor de drie uitstroomprofielen afzonderlijke kerndoelen voor Nederlands geformuleerd. Voor het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs komen die overeen met de kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De andere uitstroomprofielen hebben eigen kerndoelen voor Nederlands: Arbeidsmarktgericht profiel en Dagbesteding.
