De Tweede Kamer heeft besloten om de kwalificerende leerplicht tot 18 jaar in te voeren. Als eerste land ter wereld voert Nederland een kwalificerende leerplicht tot 18 jaar in. De kwalificatieplicht is een van de maatregelen om schooluitval van jongeren tegen te gaan. Met de invoering van de kwalificatieplicht hoopt het kabinet dat maximaal 19.000 extra leerlingen een havo-, vwo- of mbo 2 diploma (startkwalificatie) zullen behalen. Als de Eerste Kamer met dit voorstel akkoord gaat, kan de maatregel per schooljaar 2007/2008 ingaan.
De leerplicht geldt nu tot 16 jaar. Daarnaast geldt de partiële leerplicht maar is moeilijk te handhaven. Er zijn nu veel 16- en 17-jarigen die het onderwijs zonder een startkwalificatie verlaten. De kwalificatieplicht verplicht alle jongeren die na de volledige leerplicht nog geen startkwalificatie hebben, een volledig programma van onderwijs te volgen totdat zij een startkwalificatie hebben behaald. De kwalificatieplicht betekent niet 5 dagen per week in de schoolbanken. Het is ook mogelijk om met combinaties van leren en werken aan de kwalificatieplicht te voldoen zoals de beroepsbegeleidende leerweg in het mbo. Juist deze combinatie van leren en werken helpt een deel van de 16- en 17-jarigen op weg.
De professionals uit het veld (gemeenten, leerplichtambtenaren en scholen) hebben aangegeven dat de kwalificatieplicht precies is wat zij nodig hebben om deze groep jongeren binnen boord te houden. De kwalificatieplicht is één van de preventieve maatregelen uit het aanvalsplan tegen de schooluitval. Investeren in verbetering van het onderwijs over de hele linie moet uitval juist voorkomen. De aanpak is erop gericht dat zo veel mogelijk jongeren met minimaal een havo-, vwo- of mbo-2 diploma het onderwijs verlaten. Het is immers zo dat jongeren zonder startkwalificatie weliswaar op korte termijn een eenvoudige baan (bijvoorbeeld als vakkenvuller) vinden. Maar ze worden vaak na enkele jaren vervangen door anderen. Uit onderzoek blijkt dat deze jongeren drie keer meer kans maken om werkeloos te raken dan jongeren met een startkwalificatie.