Moet school opvang voor leerlingen regelen tijdens een staking?

Staking in 2019

Staking, geen vervangers

Leraren hebben het recht om te staken. Schoolbesturen mogen tijdens een staking geen uitzendkrachten of payrollmedewerkers inhuren om personeel te vervangen. Anders wordt het recht op staken verzwakt.

School (soms) dicht

Als leraren gaan staken, dan wordt het werk neergelegd. Daardoor kan het zo zijn dat de school daardoor niet open kan. Het loon van stakende leraren wordt meestal ingehouden. Niet alle leraren doen daarom mee aan een staking. Hierdoor krijgt soms een aantal klassen geen les van de eigen leraar. In beide gevallen geldt dat het schoolbestuur hier niets aan kan doen. Er is sprake van overmacht.

Vervanging collega’s, altijd toegestaan

Schoolbesturen mogen leraren vragen om extra te werken tijdens te staking. Bijvoorbeeld collega’s die part-time werken of collega’s die werken bij andere scholen van hetzelfde schoolbestuur. Hierdoor kan de school toch open, eventueel door meerdere groepen in één lokaal op te vangen. Een leraar die niet meedoet aan de staking, is niet verplicht om de klassen van de stakende collega’s over te nemen.

Opvang bij staking, meningen verdeeld

Juristen zijn het niet eens over een opvangplicht van schoolbesturen voor leerlingen. Sommige juristen vinden dat er een zorgplicht is. Dit betekent dat leerlingen moeten worden opgevangen als het echt niet anders kan. Andere juristen zeggen dat er sprake is van overmacht en dat van ouders verwacht mag worden dat zij zelf opvang regelen.

Tweedaagse staking januari 2020

Het sluiten van de schooldeuren en het eventueel organiseren van opvang tijdens de tweedaagse staking op donderdag 30 en vrijdag 31 januari wordt door de PO-raad aan de schoolbesturen overgelaten. In de Handreiking voor schoolbesturen bij tweedaagse staking januari 2020 geeft de PO-raad schoolbesturen wel richting aan de informatie voor ouders over de staking:

De ene school is de andere niet

Niet alle leraren staken. Het kan zo zijn dat de ene school de schooldeuren opent en de dichtstbijzijnde school weer niet. De scholen informeren ouders over de gevolgen van de staking voor de leerlingen.

Geen opvang thuis

Scholen vragen ouders om leerlingen die geen les kunnen krijgen gedurende de staking zelf op te vangen. Dit is toegestaan. Het recht om te staken betekent niet dat de school geen verantwoordelijkheid meer heeft voor de opvang van leerlingen die nergens terecht kunnen. De minister van onderwijs zei daarover in het verleden:

Volgens de minister geldt deze verplichting ook in het voortgezet onderwijs. “Schoolbesturen moeten bij staking een alternatief, zoals een noodrooster, regelen.” Aandachtspunt is dat deze opvang eigenlijk niet is bedoeld als reguliere opvang tijdens een staking. Het is onduidelijk of kosten voor opvang tijdens een staking voor rekening komen voor ouders, zoals gebruikelijk is bij naschoolse- en tussentijdse opvang (art. 45 lid 2 WPO).

Contactpersoon school

Volgens de PO-raad moeten ouders worden geïnformeerd bij wie zij terecht kunnen als ze hun kinderen zelf niet op kunnen vangen.

“Je kunt bijvoorbeeld een telefoonnummer in de brief naar ouders opnemen, dat zij kunnen bellen als ze echt geen opvang voor hun kinderen kunnen regelen.”

Lukt het niet om één of twee van de stakingsdagen de kinderen op te vangen? Vraag dan ruim op tijd na bij de schooldirecteur hoe de opvang is geregeld en welk telefoonnummer je kan bellen.

Meer info

Scholieren kunnen ook deelnemen aan een staking. Meer hierover is te vinden in het artikel Heeft scholier recht om te staken of demonstreren?. Meer achtergronden over het programma van de stakingsdagen op 30 en 31 januari 2020 is hier te vinden: www.aob.nl/nieuws/acties-gaan-door-tweedaagse-staking-in-januari