Het centraal examen (CE) vmbo Nederlands bestaat uit leesvaardigheid, schrijfvaardigheid en leervaardigheden. De teksten uit het examen vmbo basis zijn korter en eenvoudiger dan uit de examens vmbo kader en gemengd/theoretisch. Op de website examenoverzicht.nl kun je gratis oefenen met oude examens. Praktische informatie over de centraal examens, zoals roosters en toegestane hulpmiddelen, vind je op examenblad.nl.
Wat moet ik kunnen voor het centraal examen Nederlands vmbo?
Het centraal examen vmbo Nederlands bestaat uit:
- Leesvaardigheid
De leerling leest verschillende teksten, zoals: een krantenartikel, een advertentie en een nieuwsbericht. Vervolgens beantwoordt de leerling vragen over die teksten. Bijvoorbeeld: wat is het onderwerp van deze tekst? Of: wat is de functie van de laatste alinea?
- Schrijfvaardigheid
De leerling schrijft een korte tekst, zoals: een brief aan de gemeente of een artikel voor de nieuwsbrief van school. De leerling houdt hierbij rekening met het schrijfdoel en het lezerspubliek.
- Leervaardigheden in het vak Nederlands
De leerling kan strategieën inzetten om een bepaald lees- of schrijfdoel te bereiken. Ook kan hij strategieën kiezen om zijn eigen taalleerproces te bevorderen, zoals het gebruik van een woordenboek Nederlands. Dit onderdeel valt samen met lees- en schrijfvaardigheid en wordt niet afzonderlijk getoetst.
Luister- en kijkvaardigheid extra onderdeel bij digitaal examen
Leerlingen vmbo basis en kader die het CE Nederlands digitaal maken krijgen een extra onderdeel:
- Luister- en kijkvaardigheid
De leerling luistert en kijkt naar teksten, zoals: een nieuwsbericht, documentaire of reclameboodschap. Vervolgens beantwoordt de leerling vragen over de fragmenten. Bijvoorbeeld: wat is het doel van de makers van een programma? Is dat een mening geven, informatie geven of overtuigen? En wat vind jij van het programma? Kun je dit toelichten?
Niet alle vmbo-basis- en kaderleerlingen maken het CE Nederlands digitaal. Dit verschilt per school. Vraag aan je docent hoe dit op jouw school gaat, zodat je goed bent voorbereid. Het centraal examen Nederlands vmbo-g/t is altijd op papier.
Syllabus vmbo Nederlands 2024
In een syllabus staat wat je allemaal moet kunnen en kennen voor je centraal examen. Lees daarom de Syllabus vmbo Nederlands 2024. Zo weet je precies wat jij moet weten voor je eindexamen Nederlands. De syllabus is gemaakt door het College voor Toetsen en Examens (CvTE) . Zij houdt zich ook bezig met de kwaliteit en het niveau van de centrale examens.
Verschillen tussen examens vmbo basis, kader en gemengd/theoretisch
De teksten voor het centraal examen vmbo Nederlands verschillen per leerweg in moeilijkheid:
- Basis: drie korte teksten met vragen, een advertentietekst met vragen en een schrijfopdracht.
- Kader: drie teksten met vragen, een advertentietekst met vragen en een schrijfopdracht. De teksten zijn wat moeilijker in opbouw dan de teksten voor het examen vmbo basis.
- Gemengd/theoretisch: drie teksten met vragen, een advertentietekst met vragen en een schrijfopdracht. De teksten zijn moeilijker qua zinsbouw, woordenschat en opbouw dan de teksten voor het examen vmbo kader.
Website met oefenstof voor centraal examen Nederlands vmbo
- Examenoverzicht.nl
Gratis oefenstof: examenoverzicht.nl biedt toegang tot (onder andere) het centraal examen Nederlands vmbo basis, kader en gemengd/theoretisch. Hieronder staan downloads met teksten, vragen, invulbladen en antwoorden van oude examens per leerweg. Zo kun je direct aan de slag met oefenen!
Basis
Kader
Gemengd/theoretisch
Examenvideo’s voor lees- en schrijfvaardigheid vmbo
Video’s met tips en uitleg lees- en schrijfvaardigheid
- Docent Arnoud Kuijpers geeft in de video ‘Eindexamen Nederlands vmbo – tekst met vragen’ uitleg en tips voor het onderdeel leesvaardigheid (duur: +/- zeven minuten). In de video ‘Eindexamen Nederlands vmbo – schrijfopdrachten’geeft hij uitleg en tips voor het onderdeel schrijfvaardigheid (duur: +/- zes minuten). Let op: aan het begin van de video zegt Kuijpers dat je ook een samenvatting moet maken bij het centraal examen vmbo Nederlands. Maar dit is vanaf 2021 niet meer zo;
- Uitlegvideo over twee onderdelen van leesvaardigheid: signaalwoorden en verbanden (duur: +/- acht minuten).
Video met tips en uitleg oefenexamen vmbo 2018
- Kuijpers geeft ook uitleg en tips voor leesvaardigheid door een oud examen te bespreken: vmbo-t uit 2018, tijdvak twee. Hij bespreekt iedere tekst uit dit examen in een aparte video: tekst 1, tekst 2, tekst 3 en tekst 4. Ook geeft hij uitleg bij de schrijfopdracht van tekst 5. Het is handig om eerst zelf het examen 2018-II te maken, zodat je de antwoorden en tips van Kuijpers uit de filmpjes nog beter begrijpt. De filmpjes duren tussen de zes en twaalf minuten.
Tip: houd de Eindexamenspreekuren van NOS in de gaten. Tijdens NOS Stories bespreken twee docenten per eindexamenvak de meest gestelde vragen over de stof en de afname. Klik hier voor de video’s uit 2023.
Examenblad.nl met praktische informatie van de overheid over de centrale examens
Op de website examenblad.nl van het College voor Toetsen en Examens staat praktisch informatie, zoals roosters en toegestane hulpmiddelen bij de examens. Ook staat er inhoudelijke informatie over alle eindexamenvakken voor alle schooltypen: vmbo-b, vmbo-k, vmbo-t, havo, vwo.