Onregelmatigheden bij de schoolexamens
Verschil centraal examen en schoolexamen
Het examen bestaat uit een schoolexamen en een centraal examen. Voor alle examenkandidaten geldt dat zij voor alle centrale examens een vast aantal hulpmiddelen mogen meenemen. Deze hulpmiddelen staan netjes beschreven in de Regeling toegestane hulpmiddelen voor de centrale examens vo 2020. Als er problemen zijn bij de afname van het examen, dan kan de Onderwijsinspectie beslissen om het examen (gedeeltelijk) opnieuw moet worden afgenomen (art. 2.61 lid 2 WVO 2020). De Regeling toegestane hulpmiddelen voor de centrale examens vo 2020 legt de toegestane hulpmiddelen uitsluitend vast voor het centraal examen.
Voorschriften schoolexamen verschillen per school
Er is geen voorschrift dat bij alle schoolexamens van een vak dezelfde hulpmiddelen zouden moeten worden voorgeschreven als bij het centraal examen:
‘De school kan gegronde redenen hebben om bijvoorbeeld vast te leggen dat bij kleinere toetsen in de moderne vreemde talen geen woordenboek is toestaan, of dat bij sommige toetsen in een vak met grafische rekenmachine volstaan moet worden met een eenvoudige grafische rekenmachine of dat zelfs helemaal geen rekenmachine gebruikt mag worden. ‘ (4.4. schoolexamen en centraal examen, onder Aanvullende opmerkingen)
Een school kan afwijken van de toegestane hulpmiddelen voor centraal examen, omdat het om de eigen schoolexamens gaat. De school kan omgekeerd ook maatregelen treffen door bij de schoolexamentoetsen hulpmiddelen toe te staan die in het centraal examen niet zijn toegestaan.
Examenreglement
Een schoolbestuur treft maatregelen voor de manier waarop het schoolexamen op de eigen school zijn vormgegeven.
Het College voor toetsen en examens stelt een examenreglement vast, dat in elk geval bevat:
regels over de organisatie van het staatsexamen en deelstaatsexamen en de gang van zaken tijdens deze examens;
informatie over de maatregelen en de toepassing daarvan;
- regels over de herkansingsmogelijkheden van het college-examen en het centraal examen (art. 2.81 lid 1 WVO 2020).
Inhoud examenreglement
Het examenreglement bevat meestal regels over:
- duur van de periode dat het schoolexamen loopt
- samenstelling en afname van toetsen
- verzuim bij afname van schoolexamen
- het melden van onregelmatigheden
Duur periode van schoolexamen
In het examenreglement staat beschreven welke periodes van het schooljaar meetellen voor het schoolexamen en wanneer het schoolexamen volledig is afgerond. Bijvoorbeeld:
- Het schoolexamen begint in het vmbo in leerjaar 3 met de opbouw van het examendossier
- Het schoolexamen is ingedeeld in vijf periodes: drie in klas drie en twee in klas vier
- Het schoolexamen wordt in leerjaar 4 afgerond
- De schoolexamencijfers beroepsgerichte keuzevakken dienen uiterlijk 10 kalenderdagen voor het bekend worden van de normering aan BRON te zijn gemeld.
- Het schoolexamen wordt tenminste 10 dagen voor de aanvang van het eerste tijdvak van het centraal examen afgesloten. Dit geldt tevens voor de handelingsdelen, praktische opdrachten en het profielwerkstuk in de theoretische leerweg.
- Indien een kandidaat om een geldige reden, dit ter beoordeling van de directeur, is verhinderd het schoolexamen af te sluiten voor het eerste tijdvak van het centraal examen, kan hij/zij in de gelegenheid worden gesteld het schoolexamen af te sluiten na de aanvang van het eerste tijdvak, maar vóór het centraal examen in het desbetreffende vak
Samenstelling en afname van toetsen
In het examenreglement staat beschreven wie de toetsen samenstelt en hoe de afname van de toetsen verloopt. Bijvoorbeeld:
- Een vakgroep van schooldocenten dient vóór 1 juni een overzicht in van de bij de verschillende toetsen te vragen stof
- De opgaven voor de toetsen en de daarbij behorende normen worden door de vakgroepen vastgesteld
- Alle schriftelijke toetsen worden afgenomen onder toezicht van een door de school aan te wijzen surveillant
- Deze ziet er op toe, dat: a. de toets-afname ordelijk verloopt; b. al het gemaakte werk wordt verzameld
- Examinatoren of surveillanten mogen kandidaten op geen enkele wijze opzettelijk hinderen bij het maken van werk
- Alle mondelinge toetsen worden afgenomen onder verantwoordelijkheid van een vakdocent
Beoordeling schoolexamen
In het examenreglement staat beschreven wie de toetsen beoordeeld en hoe de normering wordt toepast. Bijvoorbeeld:
- Bij beoordeling van werk gaat de examinator uit van een tevoren vastgestelde normering
- Er mogen geen wijzigingen in het gemaakte werk worden aangebracht, maar wel correcties die zichtbaar van het werk te onderscheiden zijn
- Kandidaten worden allen gelijk behandeld
- Voor de beoordeling van de toetsen van het schoolexamen gebruikt de examinator de cijfers 1 tot en met 10 met de daartussen liggende cijfers met een decimaal
- Een handelingsopdracht wordt niet met een cijfer beoordeeld, maar met de beoordeling voldoende/goed. De opdracht moet minimaal met een voldoende worden beoordeeld
- Uit de beoordeling van alle toetsen in een vak of programma leidt de examinator het eindcijfer voor het schoolexamen af. Hiervoor worden de cijfers 1 t/m 10 en de daartussen liggende cijfers op een 7 decimaal gebruikt. Het eindcijfer voor het schoolexamen is het gewogen gemiddelde van de beoordelingen die voor de toetsen van het schoolexamen aan de kandidaat zijn gegeven. Dit gemiddelde wordt afgerond op 1 decimaal.
Verzuim bij afname examen
In het examenreglement staat beschreven wat er gebeurt als een examenkandidaat ziek of te laat is en een schoolexamen (nog) mag inhalen. Bijvoorbeeld:
- Een kandidaat die een onderdeel van het schoolexamen om wettige redenen heeft verzuimd, krijgt de gelegenheid om het niet gemaakte werk in te halen
- Een kandidaat die ziek wordt, op school terugkomt en door zijn/haar ziekte een toets bij terugkomst op een lesdag niet kan maken, dient een brief van zijn/haar ouders/verzorgers mee te brengen, waarin de oorzaak van het niet kunnen maken van de toets wordt vermeld
- Indien een examinator wegens ziekte of enige andere oorzaak niet in staat is tijdens een toetsperiode de toetsen van zijn/haar kandidaten af te nemen, kan de directeur een andere voor het desbetreffende vak bevoegde docent als plaatsvervanger aanwijzen
- Indien een kandidaat bij aanvang van de toets in een toetsperiode niet aanwezig is, wordt hij tot maximaal vijftien minuten na aanvang van de toets nog toegelaten
Onregelmatigheden
In het examenreglement staat beschreven hoe onregelmatigheden worden gemeld en waar een examenkandidaat terecht kan als hij of zij het oneens is met een beslissing. Bijvoorbeeld:
- Indien een kandidaat zich ten aanzien van enig deel van het eindexamen dan wel ten aanzien van een aanspraak op ontheffing aan enige onregelmatigheid schuldig maakt of heeft gemaakt, dan wel zonder geldige reden afwezig is, kan de directeur maatregelen nemen
- De directeur kan aan de hand van de aard van de onregelmatigheid het cijfer 1 voor een toets van het schoolexamen, de rekentoets of het centraal examen toekennen
- De directeur kan de toegang of verdere deelname aan een of meer toetsen van het schoolexamen, de rekentoets of het centraal examen ontzeggen
- De directeur kan een of meerdere reeds afgelegde schoolexamen, de rekentoets of het centraal examen ongeldig verklaren
- De kandidaat kan tegen een beslissing van de directeur van een school voor voortgezet onderwijs in beroep gaan bij de door het schoolbestuur van de school in te stellen commissie van beroep
Uitspraak 107828 van Landelijke Klachtencommissie Onderwijs over telefoonbezit bij schoolexamen
Een scholier heeft een toets voor het vak Engels. Het cijfer van deze toets telt mee voor het overgangscijfer van mavo 3 naar mavo 4. Het overgangscijfer mavo 3 telt mee voor het schoolexamencijfer. De toets is opgenomen in het programma van toetsing en afsluiting (verder: PTA). Tijdens deze toets stelt de docent vast dat de telefoon van de scholier op diens stoel lag. De scholier moest de telefoon inleveren. De docent gaf de scholier het cijfer 1,0 voor de toets. De docent heeft het gegeven cijfer intern besproken. De ouder van de scholier stapt naar de klachtencommissie, omdat het examenreglement niet van toepassing is. De docent is niet bevoegd om een 1,0 te geven en het examen is niet afgenomen tijdens een door de school aangemerkte toetsweek.
De klachtencommissie oordeelt niet bevoegd te zijn om over de klacht te oordelen, omdat de eigen examenregeling van toepassing is en de scholier in beroep kan bij de commissie van beroep van de eigen school. De klachtencommissie geeft als aanbeveling dat naar naar leerlingen en docenten duidelijk moet worden gecommuniceerd dat het eigen examenreglement van toepassing is op alle toetsen die meetellen voor het schoolexamencijfer.
De volledig uitspraak is hier te vinden: 107828 d.d. 5 december 2017.
