Oog voor verliezers loting

Inspreeknotitie bij agendapunt kernprocedure, evaluatie van de matching, in de gemeenteraadscomissie JC van woensdag 7 oktober 2015.

Uitwisselen ervaringen advisering

Goed dat de kernprocedure op de agenda staat, al zit de kernprocedure zelf niet bij de stukken, het gaat vanavond over de matching. Maar over de kernprocedure valt wel degelijk wat te zeggen. Namelijk dat nu de wetgever heeft bepaald dat het advies van de basisschool leidend is, en er een eerste jaar met deze nieuwe regel is gewerkt, het van belang is dat VO en PO ervaringen uitwisselen over de advisering, over de onderbouwing van de adviezen, over de adviesgesprekken met ouders. Als PO en VO elkaar niet goed hierover informeren, dan dreigt de waarschuwing van Jaap Dronkers uit te komen dat de adviezen in de komende jaren tot zulke hoogten stijgen dat de nieuwe maatregel om het advies van de basisschool bindend te verklaren weer zal moeten worden teruggedraaid. Dat zou zonde zijn als we van de toetscultuur af willen.

Heroverweging

Een ander punt van de kernprocedure is de heroverweging. Schoolbesturen vonden dat er teveel heroverwegingen en bijstellingen van adviezen naar boven zijn geweest in dit invoeringsjaar. Het gaat hier om kansen van kinderen, en om de bescherming van kinderen tegen een negatief subjectief oordeel van hun leerkracht. Het mag niet zo zijn dat onder druk van de schoolbesturen om lotingsproblemen te voorkomen adviezen niet opgehoogd worden als kinderen dat wel verdienen. Lees het artikel dat Lidewij Koren, helpdeskcoördinator van OCO, schreef over onderadvisering. Zij interviewde ouders om te horen hoe gegaan was nadat ze een beroep hadden gedaan op OCO vanwege onderadvisering, soms zelfs vele jaren terug. Omdat deze ouders waren opgekomen voor hun kind hadden de kinderen uiteindelijk het onderwijs gekregen wat ze verdienden, maar hielden wel faalangst of een minderwaardigheidscomplex over aan de onderadvisering.

Constructieve tegenspraak nodig

Dan de matching. Het mag best gezegd worden dat deze wethouder haar nek uitsteekt door scholen aan te spreken op het nemen van verantwoordelijkheid en op het correct communiceren met ouders. Het is ook te waarderen dat de wethouder VSA en OCO heeft geraadpleegd over de matching. Goed dat het vervolg op de matching hier besproken wordt en uitgangspunten voor de nieuwe lotingsprocedure worden gedeeld. Dat compenseert gedeeltelijk het probleem dat de schoolbesturen niet zelf een publieke dialoog voeren met ouders over dit onderwerp. Ja, er is een enquête afgenomen, en gelukkig staan tussen OCO en de OSVO de lijnen ook open. Maar de OSVO ziet de besluitvorming over de te kiezen lotingsprocedure als een interne gelegenheid. Zoals u weet bestaat er ook geen bovenbestuurlijke medezeggenschap om de OSVO constructieve tegenspraak te bieden.

Pak mismatch aan

Er is wel weerwoord van actieve ouders. De stichting Vrije Schoolkeuze Amsterdam, de VSA, benadrukt dat de keuze voor een lotingsalgoritme bijzaak is en dat het noodzakelijk is om de mismatch tussen onderwijsvraag en onderwijsaanbod aan te pakken. Wat dat betreft biedt de ’kraamkamer’ hoop, maar het is nog de vraag of deze voorziet in de onderwijssoorten waar de krapte het grootst is: havo en vwo. Ook benadrukt de VSA dat meer flexibiliteit nodig is en zelfs is toegezegd in het RPO en nu ook waargemaakt moet worden. Dat onderstreep ik graag, transparantie is ook hierin essentieel.

Zwakke scholen

Ook wijs ik u erop dat er inmiddels 13 afdelingen in het Amsterdamse VO als zwak zijn beoordeeld, zorgelijk als het gaat om voldoende aanbod, zelfs gerenommeerde scholen als het Pieter Nieuwland College of het Hervormd Lyceum Zuid hebben een zwakke vwo-afdeling.

Oog voor verliezers

De OSVO staat op het punt een keuze te maken voor een nieuw lotingsalgoritme. Tijdens de bijeenkomst van de Meesterschappers sprak een vertegenwoordiger van het VO uit voorkeur te hebben voor een combinatie van de twee algoritmes die in het laatste rapport van ’de onderzoekers’ worden beschreven, RSD en DA met ruiloptimalisatie. Ik wil daarbij waarschuwen dat dit een risico in zich draagt dat niet het beste maar het slechtste van twee werelden wordt gecombineerd. Tenslotte, aan de uitgangspunten die voorliggen voeg ik er graag eentje toe: leg vooraf goed uit hoe de nadelen van het gekozen algoritme opgevangen worden. Dat komt neer op de vraag: wat heeft de stad verliezers van de loting te bieden?