Rechten en plichten tijdens het eindexamen
Rechten van leerlingen bij eindexamen
Leerlingen hebben verschillende rechten bij het eindexamen, die in de wet zijn vastgelegd.
Recht op een rustige en geschikte examenruimte
De examenruimte moet geschikt zijn om het examen af te nemen. Het moet een rustige ruimte zijn, waar je niet gestoord wordt. Bijvoorbeeld door geluiden van buitenaf.
Recht op voldoende tijd
Je hebt recht op voldoende tijd om het examen af te leggen. Dit betekent dat je niet gehaast hoeft te werken en voldoende tijd hebt om de opgaven rustig en zorgvuldig te maken. Als het brandalarm bijvoorbeeld afgaat en iedereen de zaal moet verlaten, dan heb je nog recht om het examen (in een ander tijdvak) af te maken.
Recht op een duidelijke examenopgave
Examenopgaven moet duidelijk en begrijpelijk zijn geformuleerd, zodat je weet wat er van je verwacht wordt.
Recht op hulpmiddelen
Je hebt recht op de hulpmiddelen die je nodig hebt om het examen goed te kunnen maken, zoals een woordenboek, rekenmachine of formulekaart. Dit is afhankelijk van het examenvak, niveau en het type examen. Je mag dus niet altijd jouw rekenmachine meenemen.
Recht op een beoordeling
Je hebt recht op een beoordeling. Als je klaar bent met het maken van het examen beginnen de examinatoren met het nakijken. Dat nakijken moet ook zorgvuldig gebeuren. Daarom wordt jouw examen door twee personen beoordeeld.
Recht op een (eind)cijfer
Je hebt recht op een cijfer. Dat is altijd een getal.
Recht op inzage en feedback
Na afloop van het examen heb je recht op inzage in je eigen examenwerk en feedback op jouw gemaakte werk.
Beoordeling
Een zorgvuldige beoordeling is waarschijnlijk het belangrijke onderdeel van de examens. En: zonder beoordeling ben jij in afwachting van een cijfer. De eerste examinator die de toets nakijkt is jouw eigen docent voor het examenvak (art. 3.21 lid 1 Uitvoeringsbesluit WVO 2020).
Vervolgens wordt de toets naar de tweede examinator gestuurd. Dat is een docent van een andere school. Deze persoon zal de toets nakijken en weer terugsturen naar de directeur van jouw school (art. 3.21 lid 2 en 3 Uitvoeringsbesluit WVO 2020).
In overleg bepalen de twee examinatoren de score voor het examen. Soms komt er een derde examinator bij (art. 3.25 lid 1, 2 en 3 Uitvoeringsbesluit WVO 2020). Bijvoorbeeld als de examinatoren het niet eens worden over de score van het examen.
Cijfer
Je hebt recht op een cijfer. Als de scores van alle leerlingen binnen zijn stelt de directeur van de school de cijfers vast. Het cijfer is een getal tussen de 1 en de 10 (art. 3.32 lid 1 Uitvoeringsbesluit WVO 2020).
In het vmbo beoordeelt de examinator het praktijkgedeelte ter plekke (art. 3.26 Uitvoeringsbesluit WVO 2020). De examinator legt zijn bevindingen en de bijbehorende score schriftelijk vast. Deze bevindingen worden bekeken door een tweede examinator.
Plichten van leerlingen bij eindexamen
Een examenkandidaat heeft ook een aantal plichten waar hij zich aan moet houden, zoals:
- het volgen van de examenregels
- het niet plegen van fraude
- niet afkijken tijdens een examen
Houd je je niet aan de examenregels, dan bestaat de kans dat je een straf krijgt opgelegd. Dit heet ook wel een sanctie. Een voorbeeld van een sanctie is dat je examen ongeldig wordt verklaard of dat je wordt uitgesloten van verdere deelname.
Beroep tegen opgelegde sancties
Een sanctie is natuurlijk heel vervelend. Want als je wordt uitgesloten van een examen, dan bestaat er een kans dat je diploma in gevaar komt. Je kan in beroep tegen een sanctie bij de commissie van beroep. Voor de beoordeling van toetsen of de berekening van cijfers kun je hier niet terecht.
Je ontvangt binnen twee weken een antwoord op jouw beroep. Soms duurt het vier weken. In deze beslissing staat, in het positieve geval, op welke manier jij alsnog het eindexamen of een deel daarvan mag maken.. Onderdelen van het centraal examen zullen in een volgend tijdvak moeten worden afgelegd.
Klachten
Klachten over het examen kun je ook kwijt bij de klachtencommissie van de school. Je kunt klagen als je het bijvoorbeeld niet eens bent met over hoe er gehandeld is door docenten tijdens het examen.
LAKS komt op voor de rechten van leerlingen bij eindexamen
Een organisatie die jaarlijks in het nieuws komt tijdens de examenperiode is het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS). Dit is een organisatie voor en door scholieren. Je kan zelf terecht bij LAKS met een vraag of klacht. Bijvoorbeeld over een examenonderdeel, drukte tijdens het examen of een lastige vraag. Je kunt op verschillende manieren in contact komen met de examenlijn van LAKS. Kijk daarvoor vooral even op hun eigen website.
