Succeservaringen en teleurstellingen op sbo tijdens de lockdown

Leerlingen speciaal basisonderwijs (sbo)

Omdat veel leerlingen uit het speciaal basisonderwijs (sbo) tot de groep ‘kinderen in een kwetsbare positie’ behoren, mogen zij deze lockdown naar school. Dit staat in het Servicedocument voor funderend onderwijs covid-19 van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De school moet zich inspannen om voor hen het fysieke onderwijs door een bevoegd docent te continueren. Maar fysiek onderwijs is geen verplichting. In het servicedocument staat dat voor alle uitzonderingen geldt dat ‘niemand aan het onmogelijke gehouden is.’

Facebook-groep Amsterdam Durft Te Vragen

Na een korte rondvraag op de facebook-groep ‘Amsterdam Durft Te Vragen’ (veertigduizend leden), stroomden reacties binnen van ouders van wie kinderen momenteel wel en niet naar school gaan en waarom. Ook ouders met kinderen in het sbo reageerden. En wat opviel is dat sbo scholen in Amsterdam deze tweede lockdown verschillend beleid hanteren. Zo is Het Spectrum Oost dicht voor fysiek onderwijs, terwijl HKC De Wereldboom open is. Wat zijn de argumenten van besturen en scholen om wel of niet open te blijven? En hoe ervaren ouders en kinderen dit?

HKC De Wereldboom tijdens lockdown

HKC De wereldboom in Zuid valt onder het bestuur Kolom. Na overleg met de directeuren van de so en sbo scholen binnen Kolom en het bestuur werd besloten dat deze scholen ondanks de lockdown na de kerstvakantie open gingen. Directeur Jojanneke van Poecke: “We namen dit besluit omdat op al onze scholen alleen maar kwetsbare leerlingen zitten, kwetsbaar is immers een breed begrip.”

Omdat in de kerstvakantie bekend werd dat de Britse variant van het virus aan een opmars bezig is, zijn de directeuren en het bestuur na de vakantie opnieuw bij elkaar gekomen. Van Poecke: “Er is toen besloten dat het bestuursbesluit overeind blijft: de so en sbo scholen blijven open. Maar op alle scholen kan maatwerk worden geboden.”

Op de Wereldboom is het maatwerk per groep vormgegeven, na inventarisatie binnen het team en afstemming met de MR. Van Poecke: “Eén groep krijgt online les. Een andere groep is in tweeën gesplitst, zodat de leerlingen in kleine groepen halve dagen naar school gaan. En er zijn groepen die volledig fysiek les krijgen.”

Daarnaast is er ook een aantal ouders dat ervoor kiest om hun zoon of dochter thuis onderwijs te geven. Van Poecke: “De leerkracht zorgt voor huiswerk en heeft regelmatig contact met deze leerlingen en ouders. We hebben voor deze vorm van maatwerk gekozen omdat het gaat om het welzijn van ieder individu. Ouders worden niet gedwongen om hun kinderen naar school te brengen als ze zich daar niet veilig bij voelen, en dat doen we ook niet met de collega’s.”

“Dat het passen en meten is en dat het niet honderd procent perfect kan, dat is absoluut waar. Het enige wat ik kan doen is transparant zijn, meedenken met ouders en collega’s en er het beste van maken met en voor elkaar.”

Ouder en kind op De Wereldboom

De zoon van Annemiek zit op De Wereldboom in groep 6. Annemiek: “Vlak voor de kerstvakantie kregen we eerst te horen dat de school dicht zou gaan. Er was al een heel schema om huiswerk op te halen op school. En je kon eventueel ook een laptop halen. En vlak daarna had het bestuur toch besloten open te blijven omdat het om kwetsbare kinderen gaat.”

Tijdens de eerste lockdown was De Wereldboom wel dicht. “Ik vond die eerste lockdown echt mega pittig. En als moeder of vader ben je een amateur in lesgeven. Mijn zoon had iedere ochtend online les van de juf. En toen zag je ook echt dat kinderen van de radar verdwenen. Er was structureel een aantal kinderen niet online.”

Voor de kerstvakantie had de zoon van Annemiek vier dagen les in plaats van vijf, vanwege een zieke leerkracht. De andere dag kreeg hij thuis les. Annemiek: “Hij vond het helemaal niet leuk om van mij les te hebben. Ik zie wel dat hij nu veel beter zelfstandig kan leren en werken dan tijdens de eerste lockdown. Hij is persoonlijk erg gegroeid. Maar hij is heel blij dat hij nu naar school mag. En nu ook weer vijf dagen in plaats van vier. ”

Het Spectrum Oost tijdens lockdown

Sbo school Het Spectrum Oost is deze lockdown dicht voor fysiek onderwijs en geeft aan alle jaargroepen onderwijs op afstand. Dertig kinderen maken gebruik van de noodopvang, maar dit aantal breidt nog uit.

Ouder en kind op Het Spectrum Oost

De dochter van Samira * zit op Het Spectrum in groep 8. Samira: “Mijn dochter heeft dagelijks twee uur werk op papier, maar daar is ze in een uur mee klaar. Ze moet iedere dag een half uur op Gynzy. Daarnaast moet ze het Jeugdjournaal kijken en opschrijven waar het over gaat. En ze moet Nieuwsbegrip maken. Ze vindt het heel moeilijk. Dan mag ze de juf natuurlijk appen, maar ik leg het vooral zelf uit. En de juf belt een keer in de week. En that’s it.”

De dochter van Samira krijgt geen online les van school. Samira: “De school zegt dat online les niet gaat in het sbo met twaalf kinderen tegelijkertijd. Maar ik denk: je zit met twaalf kinderen in een klas. Op een reguliere school zitten ze met zesentwintig kinderen in de klas en daar doen ze het toch ook? Mijn zoon zit op een reguliere basisschool en die valt onder hetzelfde bestuur. Daar gaat groep 8 wel naar school. Maar op deze sbo school niet.”

De vorige lockdown liep de dochter van Samira een leerachterstand op. Samira: “Ze werkt nu nog steeds uit groep 7 werkboeken, terwijl ze in groep 8 zit. Daarom geef ik er nu zelf onderwijs bij. We hebben een abonnement op Squala en ik heb boeken voor taal en rekenen besteld.”

SBO Universum tijdens lockdown

SBO Universum in Amsterdam Noord is twee keer per week open voor kleuters, groep 3 en groep 8. Daarnaast vangt de school kwetsbare kinderen uit alle groepen op en kinderen van ouders met cruciale beroepen. De school volgt dit beleid in afwachting van de uitkomst van het onderzoek naar de Britse variant van het virus.

Ouder en kind op het Universum

De dochter van Anita zit in combinatiegroep 3/4 op SBO Universum. Zij gaat twee dagen per week naar school en de andere dagen krijgt zij afstandsonderwijs. Tijdens de eerste lockdown in maart zat haar dochter nog op een reguliere basisschool. Anita: “Op haar vorige school liep het voor geen meter. Omdat het op het sbo veel beter met haar gaat en ze veel meer op haar plek is, is ze ook meer gemotiveerd voor het schoolwerk thuis. Dus in vergelijking met de vorige lockdown gaat het afstandsonderwijs ook een stuk beter.

Op SBO Universum ligt het tempo lager en is de groep is kleiner. Daardoor heeft de dochter van Anita meer persoonlijke begeleiding en kan ze goed meekomen. Anita: “Ze gaat sinds de herfstvakantie van dit schooljaar naar het Universum en heeft hier een hoop succeservaringen opgedaan. Tijdens de eerste lockdown werd ze steeds gebeld door de klassenassistent om dingen te oefenen en dan verstopte ze zich, want ze wilde niet met haar praten en oefenen. En nu vraagt ze mij voortdurend: ‘mag ik de juf bellen?’, ‘wil je dit naar de juf sturen?’ Ze is heel trots op wat ze doet.”

Overzicht sbo scholen: (gedeeltelijk) open of afstandsonderwijs tijdens lockdown?

Alle sbo scholen zijn open voor noodopvang. Verder verschilt het per school of en welke kinderen fysiek onderwijs krijgen. Let op: onderstaande gegevens dateren van 18 januari 2021. Mogelijk zijn er inmiddels weer wijzigingen in beleid.

• Driesprong in Nieuw-West: open voor alle leerlingen. Kinderen gaan in halve klassen naar school; twee shifts per dag.
• Dumont in Zuidoost: de eerste twee weken na de kerstvakantie open voor alle leerlingen. Vorige week dicht vanwege besmettingen.
• Hasselbraam in Nieuw-West: open voor alle leerlingen. Kinderen gaan in halve klassen naar school; twee shifts per dag.
• Houte in Zuidoost: alleen open voor kwetsbare leerlingen met een moeilijke thuissituatie.
• Kans in Nieuw-West: alleen open voor een aantal kinderen in kwetsbare posities.
• Spectrum Oost: alleen afstandsonderwijs. Misschien komende weken open voor kleuters en leerlingen uit groep 8, afhankelijk van de Britse variant van het virus.
• Spectrum IJburg: drie van de vier groepen les op school (veel verschillende leeftijden bij elkaar, daarom afstandsonderwijs moeilijk). De andere groep les op afstand.
• Tobiasschool in Zuid: open voor alle leerlingen. Kinderen gaan in halve klassen naar school; twee shifts per dag.
• Universum in Noord: twee dagen per week open voor kleuters en leerlingen uit groepen 3 en 8.
• HKC Wereldboom in Zuid: open voor alle leerlingen.
• Zeppelin in Noord: open voor alle leerlingen. 

* De naam Samira is gefingeerd, de ouder is bij de redactie van OCO bekend.