Terugblik GroenLinks-raadslid Simion Blom: ‘Laten we hoge verwachtingen hebben’

‘Als zij voor de groep stond, voelde ik mij echt gezien’

Simion groeit op in Kraaiennest in Zuidoost. Hij gaat naar de christelijke basisschool Crescendo en daarna naar de Openbare Schoolgemeenschap Bijlmer (OSB).

“Ik heb een prettige tijd gehad op beide scholen en heb overwegend goede herinneringen aan mijn leerkrachten. Op Crescendo werkten veel leraren met een Surinaamse achtergrond. Dat was fijn, want ik kon mezelf in hen herkennen. Ook kreeg ik op school veel mee van de Surinaamse en Caraïbische cultuur. En dat liet mij inzien dat je je eigen culturele en taalkundige kapitaal niet hoeft weg te drukken op het moment dat je de school binnenkomt.”

Vooral de vaste invalkracht op Crescendo betekent veel voor Simion. “Als zij voor de groep stond, voelde ik mij echt gezien. Zij heeft een belangrijke rol gespeeld in mijn zelfvertrouwen. En dat is in mijn optiek nog belangrijker dan cognitief talent.”

‘Als kind zag ik al de ongelijkheid in het onderwijs’

Als jonge jongen observeert Simion de wereld om zich heen. Zo ziet hij dat er veel ongelijkheid is op zijn basisschool. “Er kwamen regelmatig kinderen zonder lunch naar school. Of ze kregen alleen een zak chips mee. En helaas waren er ook ouders die weinig betrokken waren bij het onderwijs van hun kind en niet kwamen opdagen bij 10-minutengesprekken. En nu weet ik dat juist voor die kinderen goed onderwijs het verschil kan maken. Onderwijs heeft een emanciperende functie en we moeten er voor waken dat ongelijkheid reproduceert.”

Na de basisschool gaat Simion naar de OSB. “Op de basisschool zat ik met overwegend Caribische en Surinaamse kinderen in de klas. Daarom wilden mijn ouders dat ik na groep 8 naar een gemengde school zou gaan, zodat ik ook in aanraking zou komen met andere culturen. Ik kwam in een brede brugklas terecht en kreeg voor het eerst vriendjes met een hele andere achtergrond dan ik, zoals witte kinderen uit Weesp en Abcoude. En alle niveaus zaten door elkaar. Dat was heel leerzaam. Daarom ben ik ook zo trots dat we in 2019 de Brede Brugklas Bonus hebben ingevoerd.”

‘Leraren moeten getraind worden in onbewuste vooroordelen’

Simion voelt zich thuis op de OSB en raakt geïnspireerd door verschillende maatschappelijke projecten op school. “Voor het vak filosofie ging ik naar Spanje, waar we socratische gesprekken voerden. En in de zomervakantie schreef ik columns voor Het Parool. Nou, dan gaat er echt een wereld voor je open als jonge jongen. Ik denk dat het dit soort projecten zijn geweest waardoor ik maatschappelijk actief ben geworden.”

Aan het einde van de derde klas kiezen Simion en zijn klasgenoten een profiel. In die periode valt het Simion op dat sommige docenten op de OSB onbewuste voordelen hebben. “Docenten adviseerden vooral witte jongens en Hindoestaanse leerlingen het profiel Natuur en Techniek, terwijl meisjes en donkere mensen geadviseerd werd om de profielen Cultuur en Maatschappij en Economie en Maatschappij te kiezen. Er leek echt sprake van stereotypering, hoewel ik dat natuurlijk niet hard kan maken.”

Simion ziet dergelijke stereotypen nog steeds in het onderwijs en de maatschappij als geheel. “Jongens doen iets in de techniek, Aziatische mensen zijn heel slim en vrouwen doen een sociale of culturele studie. Deze heersende vooroordelen laten het belang zien van diversiteit en inclusiviteit in het onderwijs. Leraren moeten hierin getraind worden. Ze moeten op de opleiding leren wat het betekent om les te geven in een grootstedelijke context.”

‘Een van de eerste scholen die moest sluiten vanwege het lerarentekort stond in Zuidoost’

De ongelijkheid zie je ook terug in het lerarentekort. “Het is natuurlijk een landelijk probleem, maar in kansarme wijken is het lerarentekort nog veel groter. Een van de eerste scholen die de deuren moest sluiten vanwege het lerarentekort stond in Zuidoost. Door het grote lerarentekort had de school al jarenlang de onderwijskwaliteit niet kunnen waarborgen. De school snakte naar goede leerkrachten, maar vond die niet.”

“Daarom ben ik blij dat we in Amsterdam een grootstedelijke onderwijsbonus hebben ingevoerd voor leerkrachten. En dat ze voorrang krijgen op een woning. Op die manier hopen we meer goede leerkrachten aan te trekken in stadsdelen als Zuidoost, Noord en Nieuw-West.”

‘Ik ben trots op het Masterplan Zuidoost’

Ook de interventie ‘Masterplan Zuidoost’ moet ongelijkheid tegengaan. “Ik ben echt trots dat we twee jaar geleden zijn gestart met dit masterplan. We zitten nu nog in de opstartfase, maar het doel is dat we in twintig jaar duurzame en structurele veranderingen gaan realiseren op het gebied van onderwijs en jeugd, veiligheid, werk, wonen en leefbaarheid.”

“De interventie duurt twintig jaar zodat we een hele generatie van baby tot volwassenheid kunnen bereiken. Eigenlijk beginnen we al vóór de geboorte van een kind, omdat we zien dat in Zuidoost babysterfte en moedersterfte groter is dan in andere stadsdelen. En de achterstand van kinderen begint al op de voorschool, omdat meertaligheid nog geen positie heeft in het onderwijs. Uiteindelijk willen we dit masterplan ook uitvoeren in andere stadsdelen.”

‘Onderwijs moet het verschil maken’

“Ik vind het veel te makkelijk om alleen te wijzen op de thuissituatie of omgeving van kinderen. Onderwijs moet toch juist het verschil maken? Daarom ben ik zo blij met bijlesinterventies zoals High Dosage Tutoring. De methode is wereldwijd succesvol. Kinderen worden intensief ondersteund door coaches, werken aan zelfvertrouwen en rekenvaardigheden. We zijn er sinds één jaar mee bezig in Zuidoost en het werpt nu al vruchten af. Kinderen laten bovengemiddelde prestaties zien. Het kan dus wel, laten we hoge verwachtingen hebben!”

‘Jammer dat niet alle scholen zich willen houden aan een maximum ouderbijdrage’

Niet alle onderwijsinitiatieven van de afgelopen vier jaar leveren het gewenste resultaat op. Er zijn ook een paar tegenvallers. Zo heeft de gemeenteraad een maximale vrijwillige ouderbijdrage ingesteld, maar niet alle scholen willen zich daaraan houden.

“Dat is jammer, want we hebben de afgelopen jaren gezien dat de vrijwillige ouderbijdrage kan leiden tot ongelijkheid en andere problemen. Sommige scholen vroegen bijvoorbeeld een hele hoge ouderbijdrage, tot wel duizend euro per jaar. En niet iedereen kan dat betalen.”

“De bijdrage is vrijwillig, maar scholen communiceerden dit niet naar ouders toe, waardoor ouders een hele hoge druk voelden om te betalen. Of ze meldden door de hoge bijdrage hun kind niet aan op de school van hun eerste voorkeur. Ook waren er schrijnende situaties bekend van ouders die een incassobureau op de stoep kregen of ouders van wie foto’s werden opgehangen in de hal omdat zij de ouderbijdrage niet hadden betaald.”

“Uiteindelijk zijn de meeste scholen akkoord gegaan met de maximum ouderbijdrage. Maar het blijft jammer dat niet alle scholen aan boord zijn.”

‘Veel ouders in Zuidoost zijn de dupe geworden van de kindertoeslagaffaire’

Een ander dieptepunt is de kindertoeslagenaffaire. “We kregen al langere tijd signalen vanuit het onderwijs dat ouders geen kinderopvangtoeslag durfden aan te vragen, uit angst dat ze het moesten terugbetalen. Ik heb die signalen toen niet echt opgepakt. Dat heb ik mezelf wel eens verweten. Aan de ene kant ben je bezig met overheidscampagnes om ouders te stimuleren hun kind aan te melden voor de voorschool. Terwijl je niet doorhebt dat ouders door diezelfde overheid worden gemarginaliseerd en gediscrimineerd. En het zijn vooral de ouders in kwetsbare wijken die hiervan de dupe zijn geworden.”

‘De komende jaren wil ik mbo-studenten een podium geven’

Simion keert na de verkiezingen niet terug als gemeenteraadslid voor GroenLinks. “Ik denk dat het goed is om ruimte te maken voor nieuwe mensen. Ik hoop dat mijn opvolger inziet dat we echt het verschil kunnen maken in het onderwijs. Dat is misschien een cliché opmerking, maar ik heb de afgelopen twaalf jaar te vaak gehoord dat het nou eenmaal een paar generaties duurt voordat ongelijkheid is opgeheven. En dat is gewoon niet waar. Wij maken het systeem, dus dat systeem kan ook veranderen door onze inzet. En als politicus geef je een stem aan de mensen die anders niet gehoord of gezien worden.”

De komende periode gaat Simion aan de slag als beleidsadviseur mbo voor de gemeente Utrecht. “Utrecht is een vergelijkbare stad als het gaat om grootstedelijke vraagstukken. En mbo is een prachtig onderwerp om mee bezig te zijn. Mbo-ers zijn de ruggengraat van onze samenleving en economie, maar dat wordt niet genoeg beseft en erkend. Daarom ben ik zo blij dat ik mijn steentje mag bijdragen aan het mbo en dat ik mbo-ers een podium kan gaan geven.”