Tips voor ouders in scheiding en hun kinderen op school

Impact van scheiding op schoolgaande kinderen

Een scheiding is een zogeheten ‘life-event’: een gebeurtenis met grote impact op het leven van ouders en kinderen, zowel emotioneel als praktisch. Wetenschappelijk onderzoek toont bovendien aan dat het uit elkaar gaan van samenwonende ouders een negatieve invloed kan hebben op de (school)ontwikkeling en het welzijn van kinderen.

Welke problemen ervaren kinderen van gescheiden ouders?

Kinderen van gescheiden ouders ervaren gemiddeld meer moeilijkheden dan kinderen van ouders die samenblijven. Na een scheiding hebben kinderen over het algemeen vaker te maken met:

• Een lagere mate van geluk en tevredenheid.
• Emotionele problemen, zoals somberheid, angst en een laag zelfbeeld.
• Gedragsproblemen, waaronder agressie en risicovol drugs- en alcoholgebruik.
• Moeilijkheden op school, zoals lagere cijfers, zittenblijven, spijbelen en concentratie- of motivatieproblemen.
• Problemen in sociale relaties met familie en vrienden.
• Lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, buikpijn, slaapproblemen en stress.

Let op: het gaat hier om gemiddelden. Niet alle kinderen van gescheiden ouders krijgen hiermee te maken. Er zijn ook kinderen die weinig problemen ervaren tijdens en na de scheiding. Bovendien nemen de problemen van de meeste kinderen af  binnen de eerste twee jaar na de scheiding (Bron: Nederlands Jeugdinstituut). Ook zijn er kinderen die een bepaalde mate van opluchting ervaren na de scheiding, omdat er bijvoorbeeld veel ruzie was thuis.

Beschermende factoren bij scheiding

Beschermende factoren die de kans op problemen bij een scheiding verkleinen zijn:

• Humor.
• Een positieve samenwerking tussen ouders.
• Oog hebben voor de behoeften van je kind.
• Regelmatig contact tussen kind en beide ouders.
• Een goed netwerk, zoals steunende klasgenoten en vrienden.

Meer informatie hierover staat op de website van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi).

Tips voor ouders in scheiding met kind op de basisschool

Heb je kinderen op de basisschool? Dan kunnen onderstaande tips helpen om het welzijn en geluk van je kind te bevorderen tijdens en na een scheiding.

• Breng de leerkracht zo snel mogelijk op de hoogte van de nieuwe situatie. Doe dit wel in overleg met je kind.
• Denk er ook aan om eventueel de BSO in te lichten over de scheiding.
• Spreek met de leerkracht af dat hij/zij je op de hoogte houdt als er dingen opvallen in het gedrag van je kind. Misschien is je kind vaak verdrietig. Of luistert het ineens minder goed. Het is belangrijk om dit te weten, omdat je hierover in gesprek kunt met je kind.
• Is je kind erg verdrietig, boos of onzeker? Informeer dan op de school of er extra hulp en/of begeleiding mogelijk is. Zo bieden sommige scholen een Kies-training(Kinderen In Een Scheiding) aan.
• Hou de schoolresultaten van je kind in de gaten en ga in gesprek met de leerkracht als de resultaten minder worden. Misschien is er extra hulp en begeleiding nodig, bijvoorbeeld bij concentratie- en motivatieproblemen als gevolg van de scheiding.
• Zoek lotgenoten op school op. 1 op de 6 kinderen krijgt te maken met een scheiding van ouders. Er zitten dus vast meer kinderen van gescheiden ouders in de klas van je kind. Het kan helpen om ervaringen uit te wisselen met andere ouders. Maar ook voor kinderen kan het fijn zijn om met andere kinderen van gescheiden ouders in contact te komen. Zo kunnen zij elkaar steunen en tips uit wisselen.
• Schakel voor jezelf ook hulp in als je merkt dat praktische en emotionele problemen te groot worden.

Tips voor ouders in scheiding en kind op de middelbare school

Heb je kinderen op de middelbare school? Dan kunnen onderstaande tips helpen om het welzijn en geluk van je kind te bevorderen tijdens en na een scheiding.

• Breng de mentor op de hoogte van de nieuwe situatie. Doe dit wel in overleg met je kind.
• Is je kind erg verdrietig, boos of onzeker? Informeer dan op de school of er extra hulp en/of begeleiding mogelijk is.
• Hou de schoolresultaten van je kind in de gaten en ga in gesprek met de mentor als de resultaten minder worden. Misschien is er extra hulp en begeleiding nodig, bijvoorbeeld bij concentratie- en motivatieproblemen als gevolg van de scheiding.
• Bezoek de website van Thrive van de GGD, een website voor Amsterdamse jongeren die een moeilijke tijd doormaken.

Protocol of handreiking van school bij scheiding

Sommige scholen hebben een protocol of handreiking voor professionals en ouders bij een scheiding. Hierin staat bijvoorbeeld:

• Welke informatie ouders moeten doorgeven aan de school.
• Aan welke ouder(s) de school informatie blijft verstrekken.
• Hoe het precies zit met ouderlijk gezag.
• Hoe het gaat bij ouderavonden en de regels rondom handtekeningen en het ophalen van het kind.
• Het aanvragen van verlof.
• De aanwezigheid bij activiteiten op school.
• Advies aan professionals over het pedagogisch handelen naar kind en ouders toe.
• Advies aan professionals over het signaleren of het goed gaat met het kind.
• Advies aan professionals over samengestelde gezinnen.
• Tips, literatuur en websites.

Meer informatie hierover staat op de website van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi).

Externe hulp bij scheiding

Is de hulp op school niet voldoende voor je kind? Dan kun je externe hulp inschakelen. Je kunt daarvoor onder andere terecht bij de volgende instanties:

• Ouder- en kind Team (OKT)
• Kenniscentrum Kind en Scheiding: maatschappelijke deskundigen die ouders en kinderen helpen bij een scheiding.
• Buurtteams Amsterdam: gratis hulp door hulpverleners in alle stadsdelen.
• Villa Pinedo: vierhonderd jongeren die zelf te maken hebben gehad met een scheiding en andere jongeren die hetzelfde doormaken helpen en steunen.
• Thrive: platform voor Amsterdamse jongeren die een moeilijke tijd doormaken.
• Uit elkaar met kinderen: website van ministerie van Justitie en Veiligheid.
• De Kindertelefoon
• De Oudertelefoon
• Ouders uit elkaar: website voor gescheiden ouders van kinderen tussen nul en achttien.