Tot welke leeftijd ben je leerplichtig?

Geplaatst door OCO op 19 februari 2025
In Nederland zijn leerlingen van hun vijfde tot hun zestiende jaar leerplichtig. Daarna geldt de kwalificatieplicht: jongeren zonder diploma moeten doorleren tot ze achttien jaar zijn of een startkwalificatie halen. Een startkwalificatie is een diploma op havo-, vwo- of mbo-niveau 2 of hoger. Jongeren zonder startkwalificatie worden tot hun 23ste jaar gestimuleerd om alsnog een diploma te halen.

Tot wanneer ben je leerplichtig?

Kinderen zijn leerplichtig tot en met het schooljaar waarin ze zestien jaar worden. Ze mogen dus niet zomaar halverwege het jaar stoppen (art. 3 lid 1 sub b Lpw). De leerplichtambtenaar controleert of kinderen ingeschreven staan en naar school gaan (art. 16 Lpw).

Leerplichtig vanaf vijf jaar

Als ouder of verzorger moet je je kind uiterlijk rond de vijfde verjaardag inschrijven bij een school. Vanaf dat moment is je kind leerplichtig en moet het regelmatig naar school gaan. De leerplichtambtenaar controleert of kinderen zijn ingeschreven en niet onterecht thuisblijven of spijbelen (art. 2 lid 1 Lpw).

Verlengde leerplicht tot aan startkwalificatie of achttiende verjaardag

Heb je op je zestiende nog geen startkwalificatie? Dan moet je doorleren tot je achttiende verjaardag of totdat je een diploma hebt gehaald. Een startkwalificatie is een diploma voor:

  • vwo
  • havo
  • mbo 2 niveau of hoger

Zodra je een van deze diploma’s hebt, mag je stoppen met school. Ook als je nog geen achttien bent (art. 4b Lpw).

Voorbeelden

Voorbeeld 1: Je zit op het vmbo en wordt in oktober zestien. Dan moet je doorgaan op het mbo of havo, want je hebt nog geen startkwalificatie.

Voorbeeld 2: je hebt een havo-diploma en stroomt door naar het vwo. Je mag ieder moment stoppen, want je hebt al een startkwalificatie. Je kan dan bijvoorbeeld met een hbo-opleiding starten of een tussenjaar nemen.

Voorbeeld 3: Je doet een mbo-opleiding niveau 2 en wordt op 13 mei achttien. Dan mag je op die dag stoppen met school.

Meer informatie over de kwalificatieplicht staat in: ‘Wat betekent kwalificatieplicht?’.

Uitzonderingen kwalificatieplicht

Sommige leerlingen hoeven niet tot hun achttiende naar school, ook als ze geen startkwalificatie hebben. Dit geldt bijvoorbeeld voor leerlingen die:

OCO krijgt regelmatig de vraag hoeveel uren minderjarigen mogen werken naast schooltijd. Dat ligt een beetje aan de situatie. In principe moet je gewoon je lesuren volgen, een bijbaantje in de avond of het weekend is dan prima. Sommige jongeren hebben een getuigschrift waaruit blijkt dat ze niet meer verder hoeven te studeren. Jongeren voorbereiden op een betaalde baan is zelfs één van de doelen van de praktijkschool.

Voortijdig schoolverlaters (VSV)

Jongeren tussen de 18 en 23 jaar die zonder diploma stoppen, worden voortijdig schoolverlaters genoemd. De gemeente helpt hen om weer een opleiding te volgen of werk te vinden. Scholen moeten doorgeven aan de gemeente als een leerling zonder goede reden vier weken niet naar school komt (art. 21a Lpw).

Meer informatie over schoolverlaters staat in het artikel ‘Wat zijn voortijdig schoolverlaters?’.

Meer artikelen over Leerplichtige leeftijd