Vrijdag 1 en zaterdag 2 november was een deel van de Johan Cruyff ArenA omgetoverd tot een scholenmarkt voor kinderen uit groep 8 en hun ouders. Ruim zeventig Amsterdamse scholen uit het voortgezet onderwijs waren hier vertegenwoordigd. Op grote witte schermen stonden de namen van de scholen, de niveaus die ze bieden en het soort onderwijs. Zo kon je in een oogopslag zien of de school voor jou als toekomstige leerling interessant kan zijn. De organisatie had van tevoren een aantal regels opgesteld waar de scholen zich aan moesten houden, zodat een eerlijke concurrentie zou worden gewaarborgd. Scholen moesten in alfabetische volgorde zijn opgesteld en promotie door middel van leuke gadgets was niet toegestaan. Docenten en scholieren stonden bij hun eigen stand klaar om vragen van toekomstige leerlingen en hun ouders te beantwoorden en informatie te verschaffen.
Het doel van deze dagen is dat toekomstige leerlingen en hun ouders kennis kunnen maken met alle Amsterdamse scholen uit het voortgezet onderwijs. Deze eerste oriëntatie kan leerlingen helpen een meer gerichte keuze te maken welke scholen zij willen bezoeken op de open dagen in januari, februari en maart. Het advies dat de organisatie vooraf aan kinderen meegaf: “Ga eens langs bij scholen die je nog niet kent en laat je verrassen.” Volgens projectleider Loes Kamsteeg is dit advies van harte opgevolgd. “Kinderen en ouders hebben op deze dag kennisgemaakt met scholen die bijvoorbeeld in een hele andere wijk liggen, maar die qua profiel wel een match zijn met het kind. Zonder deze dag hadden ze hier wellicht nooit van gehoord.”
Het is behoorlijk druk als zaterdagmiddag om 14:00 een nieuwe groep kinderen en ouders binnenkomt. Om de doorstroom te bevorderen hebben kinderen en ouders zich van tevoren via de website moeten aanmelden waarbij zij een dag en een tijdvak hebben gekozen. Sommige leerlingen en ouders van eerdere tijdvakken blijven echter wat langer rondlopen, waardoor het soms dringen geblazen is bij de stands van de populaire scholen. Maar ook bij nieuwe en minder bekende scholen is er veel aanloop.
In de zoektocht naar een geschikte school vindt Neve het belangrijk dat ze zichzelf kan zijn op een school en dat er een goed sportaanbod is. Ook kijkt ze specifiek naar brede scholen, zodat ze eventueel nog kan opklimmen naar de HAVO. De scholen die nu haar voorkeur hebben zijn het Berlage Lyceum en Open Schoolgemeenschap Bijlmer. Moeder heeft geen specifieke voorkeur. Ze geeft aan dat er zoveel in het aanbod is veranderd de afgelopen decennia. “Ik zie hier scholen in de schoolgids, die ik niet ken. Dat vind ik heel fijn. Mijn oriëntatie wordt nu breder. Of dat meehelpt in de keuze ligt helemaal aan het profielstukje dat omschreven is in de gids.”
Moeder en dochter oriënteren zich eerst met behulp van de plattegrond bij welke stands ze langs willen gaan. Hun doel van deze dag is informatiefolders te verzamelen, die ze thuis op hun gemak kunnen doornemen. Daarnaast willen ze meeluisteren met andere mensen die vragen stellen aan de docenten of scholieren. Moeder: “Wellicht zitten ook mijn vragen daartussen en krijg ik die beantwoord. Of juist door naar die vragen te luisteren, kom je zelf weer op nieuwe vragen.” Moeder is erg blij dat deze dag georganiseerd is. “Het leven is al zo druk en op deze manier kunnen we samen kijken wat er allemaal is en wat we interessant vinden. De keuzegids is daar ter voorbereiding ook heel geschikt voor: mooi omschreven, duidelijk en heel efficiënt.”
Na afloop vindt Neve het Berlage Lyceum nog steeds het leukst. Moeder is verrast door het aanbod en vindt de scholen Kiem Montessori en Damstede 2 Agora interessant. Dankzij deze dag heeft ze hiermee voor het eerst kennisgemaakt. Voorlopig zijn ze er nog niet uit, maar hun eerste brede oriëntatie is een feit.
Voordat Ovidad de scholenmarkt bezocht had ze al een voorkeur voor een school: het Cygnus Gymnasium. Een tweede keus is het Hyperion. Deze voorkeuren zijn na vandaag onveranderd gebleven.
Vader vertelt dat zij vier jaar geleden een school zochten voor zijn zoon. “We wisten dus al wat voor scholen er allemaal zijn en wat ze te bieden hebben. Ouders doen zelf een vooronderzoek. Hier zoek je meer een bevestiging en spreek je ook de betrokken partijen. Het aanbod is goed, maar het is te druk. Soms is het echt duwen geblazen. Misschien zou dat in de toekomst anders georganiseerd kunnen worden. Want er is genoeg ruimte hier in de ArenA.”
Amelle is hier vandaag met haar ouders. Voordat zij de scholenmarkt bezocht had ze drie scholen op haar voorkeurslijst staan: het Spinoza Lyceum, het Metis Montessori Lyceum en het Cartesius Lyceum.
“Maar vandaag ben ik ook door andere scholen geïnspireerd geraakt.” Amelle is vooral geïnteresseerd in nieuwe scholen met meer toekomstgericht onderwijs, terwijl ouders haar liever naar een school zien gaan met een wat klassiekere onderwijsvorm. “We hebben hier thuis discussies over.”
Over de scholenArenA zijn ouders heel enthousiast: “Dit is echt ideaal. Wij hadden een lijstje met vijftien scholen en volgens mij hebben we er al veertien bekeken. En dat in die tweeënhalf à drie uur. Bovendien hebben we door deze dag kunnen besluiten op welke plaats welke school komt te staan. Onze eerdere ranking is hierdoor veranderd.” Ook zijn er twee scholen bijgekomen op de lijst: het Hervormd Lyceum Zuid en het Montessori Lyceum Amsterdam. “Die kwamen er als verrassing uit.” Amelle en haar ouders zijn nog wel van plan om de twaalf scholen op hun voorkeurslijst te bezoeken tijdens de open dagen in het nieuwe jaar.
Tom vindt het 4e Gymnasium een leuke school. Deze open dag heeft dat bevestigd: “Ik ben bij het 4eGymnasium langs geweest en nu vind ik die school nog leuker. Ze doen veel met films. Dat vind ik wel leuk.”
De zus van Tom, Lena, is op aanraden van haar moeder een kijkje gaan nemen bij de stand van het Hervormd Lyceum Zuid. ‘Op het HLZ heb je aan het begin van de dag een uur gym. En dat lijkt me eigenlijk wel leuk. En je bent niet al te laat uit. Dat ben ik door deze dag te weten gekomen.’ Lena had voordat ze naar de scholenArenA ging nog geen voorkeuren:
‘Ik wist nog helemaal niet wat ik precies wilde. En nu weet ik dat beter.’
De belangrijkste reden voor de ouders van Tom en Lena om naar deze open dag te gaan is dat ze zich wilden laten informeren over andere onderwijssystemen. “Het Hyperion en het 4e Gymnasium; daar hebben we wel een beeld bij. Maar het Metis Montessori zei ons niet zoveel en Daltonscholen eigenlijk ook niet. Dus mijn vrouw en ik zijn hier vooral om te kijken naar het onderwijssysteem en in hoeverre dat afwijkt van wat we kennen.” Moeder vult aan: “Het is wel te druk. Het is niet zo dat je even langs wandelt, ergens naartoe getrokken wordt en ineens verrast wordt. En dan moet je eerst ook nog in de rij gaan staan om het gesprek aan te kunnen. Je moet hier echt met een plan naartoe gaan.” Vader: “Ik vind het wel echt goed dat dit georganiseerd is. Daar ben ik blij mee. Volgend jaar weer.”
De leerlingen en ouders die OCO spreekt zijn enthousiast over de scholenmarkt. Ze waarderen de objectieve presentatie van de scholen en de nadruk die ligt op de informatievoorziening. De meeste kinderen houden vast aan hun eerste voorkeur en zoeken hier bevestiging. Maar er zijn ook kinderen die dankzij deze markt nieuwe scholen ontdekken waar ze nu meer over willen weten. Soms hebben ouder en kind verschillende opvattingen over welke school het meest geschikt is en ontstaat er een discussie. Dit versterkt een bewuste schoolkeuze. Als een eerste oriëntatie, ter voorbereiding op de open dagen in januari, februari en maart, lijkt deze scholenArenA geslaagd. Met een tas vol folders verlaten de kinderen en ouders via de tribunes van de Arena de scholenmarkt.