Scholen zorgen niet alleen voor jouw opleiding, maar ook voor jouw welzijn en veiligheid. Hierbij gaat het ook om hoe je met anderen omgaat op school. Je komt natuurlijk naar school om te leren, maar het is ook belangrijk dat je je er sociaal prettig voelt. Daarom doet de school haar best om pesten, schelden, discriminatie en ander vervelend gedrag te voorkomen of aan te pakken. Dat is de school verplicht.
Een school is veilig als niemand iets doet waardoor jij je niet fijn voelt. Dat betekent dat er op school een positieve sfeer moet zijn. De school doet haar best om pesten, schelden, discriminatie, geweld en ander ongepast gedrag te voorkomen. Ook proberen ze situaties te vermijden die niet veilig zijn.
Veiligheid is voor iedereen anders. Niet alleen jij bent anders dan andere leerlingen, maar ook je ouders zijn verschillend. Gedrag kan op verschillende manieren worden gezien. Daarom is het belangrijk dat scholen zelf bepalen wat veiligheid betekent, omdat er geen wetten zijn die precies zeggen wat veiligheid is.
Scholen moeten zich houden aan regels, waaronder regels voor sociale veiligheid. Elke school moet ervoor zorgen dat jij je veilig voelt. Ouders mogen verwachten dat de school er alles aan doet om vervelende dingen te voorkomen of snel op te lossen.
Het schoolbestuur moet volgens de wet bepaalde dingen doen om ervoor te zorgen dat jij veilig bent:
De regels hierover zijn gelijk in het basisonderwijs (art. 4c lid 1 WPO) en het speciaal onderwijs (art. 5a lid 1 WEC) en het voortgezet onderwijs (art. 3.40 lid 1 WVO 2020).
In het schoolplan is aandacht voor jouw veiligheid. Scholen mogen zelf kiezen hoe ze jou veilig laten voelen. Ze kunnen bijvoorbeeld de Kanjertraining doen, meedoen aan de Week Tegen Pesten, regels hebben tegen pesten in het leerlingenstatuut, een vertrouwenspersoon hebben, en nog veel meer.
De regels hierover zijn gelijk in het basisonderwijs (art. 12 lid 2 onder d WPO) en het speciaal onderwijs (art. 21 lid 2 onder d WEC) en het voortgezet onderwijs (art. 2.89 lid 1 onder d WVO 2020).
Scholen moeten ook kijken hoe veilig jij je voelt. Dit doen ze door te meten met speciale instrumenten. Hierdoor weten ze altijd wat er speelt op school. Scholen mogen zelf kiezen welke instrumenten ze gebruiken, zolang die maar aan de wet voldoen.
Bekende instrumenten zijn bijvoorbeeld EigenwijzR, Hart & Ziel, Kanjertraining, KiVa, Kwaliteitscholen, Vensters, Viseon, en Wat Werkt Tegen Pesten. De resultaten van deze metingen helpen de school om haar beleid aan te scherpen en eventuele problemen op te lossen.
De meting, meer dan een score
Het meten van veiligheid helpt om te zien hoe het gaat op school, maar het lost niet meteen problemen op. Het laat wel zien waar de school beter kan worden. Soms vertelt de school tijdens de open dag welke score ze heeft gehaald. Meestal scoren scholen goed. Soms staat het ook op de website van de school.
De school moet er ook voor zorgen dat jij je altijd een beetje veiliger voelt. Dit is een belangrijk onderdeel van de zorgplicht voor sociale veiligheid. De Onderwijsinspectie kijkt hier ook naar tijdens hun inspectiebezoek.