Volledige vrijstelling van de leerplicht
Lichamelijke en psychische gronden
Als je kind door lichamelijke of geestelijke klachten niet naar school kan, komt het soms (tijdelijk) in aanmerking voor vrijstelling van de leerplicht. Je hebt hiervoor een recente verklaring van een arts of psycholoog nodig. (art. 7 Lpw). Dit is wat anders dan kort verlof vanwege de griep, bezoek aan de tandarts en het overlijden van een familielid.
Inschrijving in het buitenland
Alle kinderen die in Nederland wonen, moeten voldoen aan de leerplicht. Als je kind in Nederland woont maar naar school gaat in het buitenland, moet je nog steeds vrijstelling aanvragen (art. 9 Lpw). Dit geldt bijvoorbeeld voor kinderen in de grensregio’s met België en Duitsland. Je moet dan bewijzen dat je kind is ingeschreven op een school in het buitenland en daar regelmatig naartoe gaat. Let op: je hebt daarom een verklaring van die school nodig als bewijs.
Rondtrekkend bestaan
Sommige ouderen reizen voor hun werk, zoals kermisexploitanten of circusmedewerkers. Ook in die situatie moet je vrijstelling aanvragen voor periodes dat de reisafstand naar school te groot is (art. 5a Lpw). Dit is vaak voor een deel van het schooljaar. Voor deze unieke situatie zijn wel oplossingen bedacht.
Afstandsonderwijs
Er zijn kinderen die naar school gaan via afstandsonderwijs, zoals de Wereldschool. De kinderen krijgen volledig digitaal onderwijs. In dat geval is vrijstelling niet nodig.
School op locatie
Er zijn ook scholen die naar de kinderen toe gaan, zoals Stichting Rijdende School. De kinderen gaan naar school. In dat geval is vrijstelling ook niet nodig.
Levensbeschouwelijke gronden
Je kunt vrijstelling aanvragen vanwege je geloof of levensbeschouwing. Je moet dan bewijzen dat de scholen in de buurt niet passen bij jullie levenswijze. Dit heet richtingsbezwaren (art. 8 lid 1 Lpw).
Vraag vrijstelling altijd zo vroeg mogelijk aan. Als jouw kind eenmaal naar een school is geweest, dan kan je bijvoorbeeld geen beroep meer doen op vrijstelling vanwege levensbeschouwelijke gronden (art. 8 lid 2 Lpw).
Vervangende leerplicht
Voor jongeren vanaf 14 jaar is er vervangende leerplicht (art. 3a lid 1 Lpw). Dit is voor jongeren die niet de hele dag naar school kunnen. Met een combinatie van school en dagbesteding bereiden jongeren zich voor om weer volledig naar school te gaan. Deze vrijstelling vraag je aan bij de leerplichtambtenaar. Dit traject duurt meestal een jaar en kan soms verlengd worden met nog een jaar.
Vrijstelling van de leerplicht aanvragen
Een goede vuistregel is om een vrijstelling altijd vroeg mogelijk aan te vragen. Bijvoorbeeld:
- Uiterlijk één maand voordat je kind vijf jaar en daarmee leerplichtig wordt
- Ieder jaar vóór 1 juli weer opnieuw (art. 6 lid 2 Lpw)
- Zo snel mogelijk nadat er een verklaring van een arts of psycholoog is
- Op het moment dat door nieuw werk de afstand naar school te groot word
- Op het moment dat het gezin verhuisd naar een grensregio
OCO krijgt vaak vragen over hoe je vrijstelling aanvraagt. Dit hangt af van je situatie en de reden voor de vrijstelling. Je kunt bijvoorbeeld niet op basis van richtingsbezwaren vrijstelling krijgen als je kind de afgelopen 12 maanden naar school ging. Informeer daarom zo vroeg mogelijk bij de gemeente en dien je aanvraag daar in.
Meer informatie
In het artikel ‘Samenvatting Leerplichtwet‘ vind je meer informatie over de leerplicht en links naar meer achtergrondinformatie.
