Wat is de rol van ouders bij het hoogbegaafde kind?

Stimulerende thuisomgeving

Hoogbegaafde kinderen hebben behoefte aan een stimulerende thuisomgeving. Ouders kunnen dit creëren door het aanbieden van uitdagende boeken, spellen en activiteiten. Ook kunnen zij hun kind aanmoedigen om nieuwe hobby’s en interesses te ontdekken, zoals dansles, voetbal of schilderen.

Daarnaast kunnen ouders in gesprek gaan met de leerkracht en samen nadenken over uitdagende opdrachten thuis. Hierdoor kunnen zij verveling en mogelijk onderpresteren op school proberen te voorkomen.

Tegelijkertijd moeten ouders ervoor zorgen dat zij niet teveel tegelijk aanbieden. Kijk goed hoe het kind op extra aanbod reageert en probeer een balans te vinden. Hoogbegaafde kinderen hebben namelijk net als ieder ander kind behoefte aan afwisseling van rust, spel en sociaal contact. Overmatige druk kan leiden tot angstgevoelens en stress.

Ouders zijn een schakel tussen het hoogbegaafde kind en school

Ouders vormen een belangrijke schakel tussen kind en school. Zij kennen hun kind al van baby af aan en hebben daardoor vaak een goed beeld van wat hun kind nodig heeft en wat de uitdagingen zijn. Door de leerkracht daarover te informeren en samen na te denken over ondersteuning in de klas kan een kind zich optimaal ontwikkelen.

Evalueer regelmatig met de leerkracht hoe het met uw kind gaat thuis en op school. Om misverstanden te voorkomen en afspraken te evalueren is het verstandig om van ieder gesprek met de leerkracht een kort verslag te maken.

Hoogbegaafdheid en passend onderwijs

Hoogbegaafde kinderen hebben vaak ondersteuning nodig. De ondersteuning bestaat uit drie tredes: basisondersteuning, onderwijs op maat en extra begeleiding in de groep.

Meestal hebben leerlingen voldoende aan de basisondersteuning. Zij krijgen bijvoorbeeld verkorte instructies en extra uitdaging in hun cognitieve ontwikkeling. Onderwijs op maat gaat een stap verder en wordt ingezet als een leerling een meer aangepast aanbod nodig heeft. Denk hierbij aan een intensivering van de ondersteuning in de klas door verrijkende opdrachten en methodes. De leerkracht maakt in dit geval een handelingsplan en legt daarin doelen vast. Een derde stap bestaat uit nog meer begeleiding in de groep, maar valt nog steeds binnen de basisondersteuning. In het schoolondersteuningsprofiel (SOP) staat hoe de basisondersteuning op school eruit ziet.

Als het de school niet lukt om voldoende ondersteuning voor een kind te organiseren, schakelt zij specialisten in. Bijvoorbeeld de begeleider passend onderwijs (BPO) of adviseur passend onderwijs (APO) die vanuit het schoolbestuur is aangesteld. Vervolgens stelt de school een ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) op. De extra ondersteuning wordt georganiseerd in de vorm van arrangementen. Deze verschillen van licht en tijdelijk tot intensief en langdurend of structureel.

Meer informatie hierover staat op de website van het Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Amsterdam-Diemen. Kijk op HB Amsterdam-Diemen van hetzelfde Samenwerkingsverband.

Ouders en school niet op één lijn bij ondersteuning hoogbegaafde kind?

Ondanks de verplichte basisondersteuning en extra ondersteuning kan het zijn dat u ontevreden bent over de zorg voor uw kind. Misschien zit u niet op één lijn met de school als het gaat om de herkenning van hoogbegaafdheid. Het kan zijn dat u denkt dat uw kind hoogbegaafd is en hierbij ondersteuning nodig heeft, terwijl de leerkracht denkt dat er iets anders aan de hand is. Het kan ook zijn dat jullie beiden kenmerken van hoogbegaafdheid bij uw kind herkennen, maar verschillend denken over de ondersteuningsbehoefte.

Ga in beide gevallen in gesprek met school. Zo’n gesprek kan helder maken wat er aan de hand is. Misschien hebben u en de school verschillende ideeën over wat uw kind nodig heeft. Misschien kampt de school met een lerarentekort, waardoor er niet genoeg tijd is voor uw kind. In het basisonderwijs voert u het gesprek met de leerkracht en intern begeleider. In het voortgezet onderwijs zijn dat de mentor en de zorgcoördinator.

Tips voor gesprek met school

Praten over zaken die niet goed gaan, kan lastig zijn. Een paar tips die u kunnen helpen:

Voor het gesprek:

• Zet op een rij wat u zelf belangrijk vindt voor uw kind. En wat heeft de meeste prioriteit?
• Schrijf de vragen op die u in elk geval wilt stellen.

Tijdens het gesprek:

• Vertel niet alleen wat u dwars zit, luister ook goed. Bedenk dat de school uw kind in een andere situatie ziet dan u thuis.
• Als iets niet duidelijk is, vraag dan om verduidelijking.
• Leg samen de afspraken uit het gesprek vast. Zo weet u zeker dat jullie hetzelfde hebben begrepen.

Komen jullie er samen toch niet uit? Dan kunt u verschillende stappen zetten. Welke, dat hangt af van de situatie. Zo kan een intelligentieonderzoek in sommige gevallen nuttig zijn. Dit kan bijvoorbeeld meer inzicht geven in de capaciteiten van uw kind, waarna u met de school gerichte afspraken kunt maken over passende ondersteuning.

Maar er zijn ook andere stappen die u kunt ondernemen, zoals externe hulp inzetten en in gesprek gaan met de MR. Als u contact opneemt met OCO denken we graag met u mee.

Informatie en advies voor ouders van hoogbegaafde kinderen

Heeft u vragen over de opvoeding van uw hoogbegaafde kind? Loopt u tegen specifieke problemen aan? Of wilt u graag in contact komen met andere ouders van hoogbegaafde kinderen? Dan kunt u ook bij de volgende instanties terecht:

• Landelijke oudervereniging Balans
• Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Amsterdam-Diemen
• Zobegaafd: informatieve website over het brein, hoogbegaafdeid, gezondheid en lifestyle
• Pharos: landelijk expertisecentrum voor gezondheid en zorg

Kennisverrijkende programma’s voor leerlingen in Amsterdam zijn:

• Phi Lab: een plusklas met een wekelijks kennisverrijkend programma van drie uur voor (hoog)begaafde leerlingen vanaf groep 2 tot en met groep 8.
• Amos unIQ: voltijds basisonderwijs voor hoogbegaafde leerlingen.
• Day a Week School: onderwijs voor cognitief talentvolle leerlingen die uitblinken qua leerprestaties en denkstrategieën en behoefte hebben aan meer uitdaging dan dat het reguliere onderwijs hen kan bieden.
• Mini Denklab en Denklab van stichting AWBR (Amsterdam West Binnen de Ring): leerlingen uit groep 2 tot en met 8 krijgen wekelijks een uur onderwijs op maat.