Wat is de Amsterdamse Familie School?
De Amsterdamse Familie School is een plek waar kinderen breed leren en ouders intensief betrokken zijn. Daarnaast is er een groot aanbod aan hulp en activiteiten om gezinnen te ondersteunen bij opvoeding, zorg en werk. De AFS is een initiatief van de gemeente Amsterdam. In 2019 werd hier vanuit de PIEK-aanpak als pilot mee gestart op tien scholen. Inmiddels is dit aantal uitgebreid tot veertig Amsterdamse Familie Scholen, waaronder twaalf in het voortgezet onderwijs. De gemeente stelt sinds 2024 subsidie beschikbaar, zodat schoolbesturen de Amsterdamse Familie School verder kunnen (door)ontwikkelen.
Daarnaast is het Samenwerkingsverband VO de pilot ‘Beter leren zonder geldstress’ gestart. Hierbij ontmoeten scholen en samenwerkingspartners elkaar, waarbij ze zich samen buigen over de vraag: hoe richten we de ondersteuning optimaal in voor leerlingen? Deze pilot is in lijn met de aanpak van de Amsterdamse Familie Scholen. De gemeente Amsterdam en het Samenwerkingsverband trekken hier nu gezamenlijk in op.
De Amsterdamse Familie School bevordert kansengelijkheid
In Amsterdam groeien er 30.000 kinderen op in een gezin met een laag inkomen en één op de vier Amsterdammers heeft schulden. Dit en andere belemmerende factoren in de thuissituatie kunnen negatief van invloed zijn op de schoolloopbaan van een kind. Daarom proberen steeds meer scholen aandacht te hebben voor de thuissituatie van hun leerlingen en in het bijzonder voor eventuele armoede en schuldenproblematiek.
Op een Amsterdamse Familie School kan via samenwerkingen met jeugd- en zorgorganisaties uit de buurt en activiteiten, armoede bij gezinnen gesignaleerd en aangepakt worden. Op die manier bevorderen Amsterdamse Familie Scholen kansengelijkheid in het onderwijs. Dit blijkt ook uit de evaluatie van de Amsterdamse Familie School, door de Universiteit van Amsterdam, het Kohnstamm Instituut en de Hogeschool van Amsterdam.
Drie werelden samenbrengen
Een kenmerk van de Amsterdamse Familie School is dat de leerlingen zich breed kunnen ontwikkelen. Hierbij komen drie werelden samen: de school, thuis en de buurt. Deze drie werelden werken met elkaar samen en proberen elkaar te versterken, door middel van sport, zorg, jeugd, cultuur en armoedebestrijding.
Een ander belangrijk kenmerk van een AFS is dat de ouders vlakbij de school terecht kunnen bij een servicepunt. Hier kunnen ouders bijvoorbeeld vragen stellen over financiën en opvoeding. Zo wordt de stap naar de juiste hulpverlening en/of dienstverlening sneller gezet.
Doelen van de AFS
De gemeente Amsterdam heeft drie overkoepelende doelen van de AFS opgesteld:
-
Kinderen beteren voorbereiden op hun toekomst;
-
De leefwereld en het netwerk van gezinnen vergroten;
-
Het vergroten van de ouderbetrokkenheid en het versterken van de opvoedvaardigden.
Bij de start van de Amsterdamse Familie Scholen in 2019 is geen vaste aanpak of protocol opgesteld om bovenstaande doelen te bereiken. Hierdoor verschilt de aanpak per school en per jaar. Zo kan een school in groep 3 een andere aanpak hanteren dan in groep 5. Ook biedt de Familie School maatwerk aan. De activiteiten die de school organiseert, kunnen worden aangepast aan de behoeften van de leerlingen en de ouders.
Onderzoek toont aan: de Amsterdamse Familie School werkt
De aanpak van de Amsterdamse Familie School is in de periode 2019-2023 onderzocht door de Universiteit van Amsterdam, de Hogeschool van Amsterdam en het Kohnstamm Instituut. De belangrijkste bevindingen uit dit onderzoek zijn:
-
het welbevinden van de leerlingen verbetert
-
de leefwereld van de leerlingen wordt vergroot
Een verklaring voor deze positieve bevindingen is dat leerlingen op Amsterdamse Familie Scholen in aanraking komen met nieuwe activiteiten, zowel binnen als buiten de school.
Uit het onderzoek blijkt dat de aanpak ook positief effect heeft op ouders. Zij kunnen namelijk hulp krijgen op school en zijn ook vaker aanwezig op school waardoor zij een sterkere relatie krijgen met de school. Scholen zijn bovendien beter op de hoogte van de thuissituatie van de leerlingen en omgekeerd zijn ouders beter op de hoogte van wat er op school speelt.
