Wat meet een sociaal-emotioneel onderzoek (SEM)?

Geplaatst door Kaja Sariwating op 2 maart 2025
De basisschool neemt soms een sociaal-emotioneel onderzoek (SEM) af bij leerlingen met een vastgestelde leerachterstand. Op die manier kan de school achterhalen of sociaal-emotionele problemen de oorzaak zijn van de leerachterstand. Een SEM is geen intelligentietest, maar een vorm van psychologisch onderzoek waarvoor toestemming van beide ouders nodig is.

Voor wie is sociaal-emotioneel onderzoek (SEM)?

Als uit de leerachterstandentoets (LAT) blijkt dat een leerling een leerachterstand heeft, onderzoekt de school hoe dit komt. Is een ondergemiddelde intelligentie niet de oorzaak van de achterstand? Dan kan de school een SEM (sociaal-emotioneel onderzoek) afnemen bij de leerling.  

Waarom deze SEM-toets?

De school neemt een SEM alleen af als uit een leerachterstandentoets (LAT) blijk dat:

  • een leerling een leerachterstand heeft én
  • er geen sprake is van een laag IQ (lager dan 91).

Dit laatste is dan eerder aangetoond met een capaciteitenonderzoek (CAP).

Zonder toestemming, geen afname toets

Voor afname van de SEM is toestemming nodig van de ouders. Hebt u als enige ouder het gezag? Dan is alleen uw toestemming voldoende. De school gebruikt hiervoor een toestemmingsformulier. De toestemming is vereist omdat het gaat om een psychologisch onderzoek. Bovendien is het onderzoek niet noodzakelijk voor de school om onderwijs te geven of om een basisschooladvies te geven.

Ondersteuningsbehoefte

Als uit de SEM blijkt dat praktijkonderwijs het beste is voor een leerling, dan wordt dit verwerkt in het schooladvies van de basisschool. Er is dan sprake van een extra ondersteuningsbehoefte. De middelbare school mag geen aanvullende toetsen afnemen bij de toelating van de leerling. De school beslist namelijk over de toelaatbaarheid van de leerling op basis van de informatie van de basisschool. Wel kan de school de ondersteuningsbehoefte verder onderzoeken, met toestemming van de ouders.