Welke invloed heeft dyslexie op de sociaal-emotionele ontwikkeling van uw kind?
Invloed dyslexie op sociaal-emotionele ontwikkeling
Uit onderzoek naar volwassenen met dyslexie blijkt dat dyslexie veel invloed heeft gehad op hun sociaal-emotionele ontwikkeling op school. Velen hebben negatieve herinneringen aan hun schooltijd waarbij ze zich onbegrepen voelden en anders dan de rest. De moeite die zij hadden met de leerstof en de grote hoeveelheid faalervaringen hebben hun zelfvertrouwen aangetast. De gevolgen van dyslexie zijn daarmee veel breder dan alleen het lees- en/of spellingsprobleem.
Faalangst, lage zelfwaardering en depressie
Dyslexie is dan ook een risicofactor voor het ontwikkelen van een faalangst, een lage zelfwaardering en depressie. Dit is echter niet bij elk kind het geval. Dit hangt namelijk af van een combinatie van interne en externe factoren. Interne factoren die de kans hierop vergroten zijn persoonlijkheidskenmerken zoals perfectionisme en pessimisme, chronische stress en gezondheidsproblemen. Externe factoren zijn onder andere negatieve schoolervaringen en een gebrek aan sociale steun.
Leerlingen met dyslexie in het regulier onderwijs zijn vaak geneigd om zichzelf met anderen te vergelijken waardoor ze herhaaldelijk het gevoel van falen ervaren. Wat ooit klein begon op school, denk aan gedachten zoals: ‘het lezen en schrijven lukt mij niet goed’, kan erger worden als dit niet wordt aangepakt in een vroeg stadium. Deze gedachten kunnen dan bijvoorbeeld verergeren naar: ‘Ik ben niks waard, het gaat mij nooit lukken, ik kan niks’.
Deze slechte ervaringen en het niet tijdig signaleren van deze negatieve gedachten kunnen leiden tot een lagere zelfwaardering bij het kind. En dat kan weer leiden tot het ontwikkelen van een depressie.
Omgaan met dyslexie
Leerlingen met dyslexie gaan op verschillende manieren met hun probleem om. Sommigen ontkennen de problemen, vermijden lees- en schrijftaken en worden boos. Anderen werken juist harder en ontwikkelen perfectionisme.
Uit onderzoek blijkt dat de meeste leerlingen hun problemen verbergen, omdat ze bang zijn om gepest te worden. Vooral leerlingen in de brugklas kiezen er vaak voor om de dyslexie te negeren. Het vermijden van het probleem kan hierdoor juist leiden tot een lager zelfbeeld en depressie.
Meer informatie hierover staat op richtlijnenjeugdhulp.nl.
Positieve invloed op sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen met dyslexie
Elementen die juist een positieve invloed op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen met dyslexie kunnen hebben zijn:
- een diagnose in de kindertijd
- de manier waarop de diagnose wordt gebracht
- vroegtijdige hulp
- een begripvolle en steunende omgeving
- meer succeservaringen dan faalervaringen
- talenten ontwikkelen buiten school, zoals sport.
Daarnaast zien onderzoekers dat de zelfwaardering van leerlingen met dyslexie toeneemt naarmate ze meer steun van de ouders ervaren. De emotionele impact van negatieve ervaringen neemt dan af.
Meer informatie hierover staat op richtlijnenjeugdhulp.nl.
Wat kunt u doen als uw kind met dyslexie sociaal-emotionele problemen heeft?
Het is voor docenten en ouders van belang om oplettend te zijn op het sociaal-emotionele gedrag van kinderen met dyslexie. Als problemen tijdig worden gesignaleerd en er adequaat hulp wordt ingeschakeld, kunnen negatieve gedachten en ervaringen beperkt blijven.
Wat kunt u doen als u merkt dat uw kind met dyslexie problemen heeft?
- bied uw kind een luisterend oor.
- ga in gesprek met de leerkracht van uw kind.
- lees het schoolondersteuningsprofiel (SOP) van de school. Dit staat op de website van de school en op onze scholenpagina. In het SOP staat wat voor soort ondersteuning de school biedt aan leerlingen met onder andere dyslexie, faalangst of depressie.
- ga eventueel in gesprek met een vertrouwenspersoon op school. De vertrouwenspersoon helpt ouder en kind bij sociaal-emotionele gebeurtenissen. Hij of zij luistert in vertrouwen naar uw verhaal en geeft advies.
