Sinds de jeugdwet in 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor jeugdhulp. De jeugdwet onderscheidt grofweg drie soorten jeugdhulp, namelijk:
Iedere ouder loopt wel eens tegen lastige situaties aan bij de opvoeding van een kind. Vaak helpt advies van de familie of vrienden. Bij meer complexe problemen kan professionele ondersteuning bij de opvoeding nodig zijn. Een Ouder- en Kindteam (OKT) is daarvoor een geschikte plek.
Een OKT bestaat uit verloskundige zorg, kraamzorg, jeugdgezondheidszorg en opvoedhulp. Ook het consultatiebureau is onderdeel van het OKT. Het Ouder- en Kindteam organiseert activiteiten over opgroeien en opvoeden, gezondheid, omgaan met lastige situaties en andere onderwerpen. Ook kunt u bij het OKT terecht voor specifieke opvoedhulp. Iedere wijk in Amsterdam heeft een OKT.
Sinds 1 april 2021 werkt gemeente Amsterdam ook met Buurtteams. In deze Buurtteams komt de zorg en ondersteuning voor volwassenen bij elkaar. De Buurtteams werken nauw samen met de Ouder- en Kindteams. Het doel is dat er een laagdrempelige plek is waar gezinnen voor al hun ondersteuningsvragen terecht kunnen.
Naast het OKT en Buurtteams is er Jeugdbescherming Amsterdam. Ook hiervoor is de gemeente Amsterdam verantwoordelijk. De Jeugdbescherming Amsterdam bestaat uit jeugdbescherming en jeugdreclassering. Zij werkt aan vrijwillige ondersteuning bij de opvoeding en gedwongen ondersteuning.
Voorbeelden van gedwongen ondersteuning zijn ondertoezichtstelling en uithuisplaatsing. De gemeente kan zo’n gedwongen ondersteuning niet verplichten. Dat kan alleen een kinderrechter.
Onderdeel van de nieuwe jeugdwet is de GGZ (Geestelijke Gezondheidszorg) voor kinderen en jongeren tot achttien jaar. Dit heet ook wel JGGZ (Jeugd Geestelijke Gezondheidszorg). Vóór de invoering van de jeugdwet viel deze gezondheidszorg onder de Zorgverzekeringswet.
Voorbeelden van JGGZ is hulp van een psychiater voor kinderen met (ernstige) ADHD en intensieve ondersteuning in een GGZ-kliniek voor jongeren met een eetstoornis. Maar ook ondersteuning op het gebied van dyslexie (buiten school) valt onder de JGGZ.
Kinderen en jongeren met een beperking kregen voorheen ondersteuning vanuit de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten). Dit was in Nederland een verplichte, collectieve ziektekostenverzekering voor niet individueel verzekerbare ziektenkostenrisico’s. Denk bijvoorbeeld aan individuele begeleiding, logeeropvang en dagbesteding voor kinderen met een verstandelijke beperking, lichamelijke beperking of ontwikkelingsstoornis.
Sinds de nieuwe jeugdwet is de gemeente verantwoordelijk voor deze zorg en hulpverlening. Er zijn twee manieren om zorg of hulpverlening vanuit de Jeugdwet te ontvangen: